Reisagent voor avontuurlijke levenskracht. Beweeg, adem, speel en deel je vrij

Categorie: Welzijn, persoonlijke groei en heling (pagina 2 van 6)

Blogs over welzijn en persoonlijke ontwikkeling

Ik neem je hier mee in bubbelende breinweetjes, diepmenselijke spirituele ervaringen, een wijs lijf en emoties die richting geven, spelen, traditie, de invloed van een jaar wonen in India met ons gezin, Yoga & Ayurveda, NLP, Ancient Wisdom in contact met moderne wetenschap, systemische inzichten en in relatie zijn, met jezelf, de ander, de aarde het het grote geheel.

Moeite met ‘nee’, onschuld en niet-weten

We verkenden systemisch. Met haar verlangen als ingang en het weten dat deze opstelling niet gaat zijn om haar te repareren, de keuzes die ze maakt(e) zijn ok en ook het soms moeite hebben met ‘nee’ zeggen is niet iets wat anders moet.

We gaan er met nieuwsgierigheid in. Om te kijken wat voor beelden er onbewust zijn, welke overtuigingen en welke stromingen en wensen. Om dat wat er stroomt eens bewust ruimte te geven.

‘Het gebeurt vaak als ik ‘nee’ zeg, of stelling neem, dat ik me zwaar voel. Dat het me me niet dagen maar weken en soms maanden bezig houdt. Terwijl ik dan echt zeker weet dat ik juist koos.

‘Dat wil je niet?’ vraagt ik met een twinkel. ‘Nou ja, nee..’ ze lacht. Ik geef haar enkele vloerankers en waar ze voor staan in dit moment en ze legt ze vlot in de ruimte neer.

‘Wow. Ja. Ja, zo!’.

We delen wat we zien en ik verken enkele ankers door erop te staan.

‘Ik weet intuïtief echt wel wat mijn plek is in verschillende situaties’, zegt ze de de eerste vloerankers hebben ‘gesproken’. Ze zit nog in verwondering hoe alles klopte, wat er fysiek te voelen was, bij hoe het dagelijkse leven vaak gaat.

‘Ik durf eigenlijk ook prima te handelen vanuit die plek en mijn intuïtie’, zegt ze, met een vleugje blijheid en zelfs trots naar zichzelf. Ik juich zachtjes met haar mee.

‘Ik lijk er zo vaak hard voor te werken, mentaal en emotioneel stevig voor te moeten gaan staan.’

Ik ben stil. Zij ook terwijl de tranen kort stromen.

En nodig haar dan uit om dat harde werken intuïtief in te brengen in de opstelling. Ze loopt zonder aarzelen en legt het anker neer. Ik glimlach, ja die intuïtie kan prima leiden, ook hier, nu, in dit moment.

Ik ga op de plek van het ‘harde werken’ staan en benoem hardop wat ik in mijn lijf, en wezen opmerk. Ze knikt en knikt en slikt.

Dan zitten we naast elkaar buiten het veld.

‘Hmm alsof dat harde-werken een backfire opvangt. Alsof ik door mijn plek in te nemen iets onrechtmatigs doe. Iets wat me schuldig maakt aan emoties bij een ander, aan ruimtetekort bij de ander’.

Ik hoor een diepe zucht uit haar ontsnappen en voel kippenvel bij mezelf.

We zijn stil.

Er is ervaren en bewustzijn.

En In de opstelling voelt een onbeweeglijkheid en we weten het samen niet. Dan ineens voelt ze angst omhoog schieten door gedachten als: ‘wat als dit het is, als dit niet weten blijft en niet verandert, hoe dan?’.

Ik zit naast haar. ‘Wat als we nu even niet meegaan in die gedachten?’. ‘Wat als het niet-weten in dit moment samen veilig is?’.

Ze zakt terug op de stoel en zucht weer, haar schouders zakken.

‘Is er nog iets te verkennen?’, vraag ik. Ze knikt nieuwsgierig. Ik nodig haar uit op de plek van het harde werk te staan. Ze beschrijft wat er in haar wijze lijf te voelen valt, ‘groot, ik voel overzicht. Er is ook een neiging dat ze het anker dat vlak voor het harde werk ligt, wil wegtrappen. ‘Het voelt zwaar op deze plek en wankel en … toch rustig’, ze klinkt verbaasd.

Als ze van die plek afstapt en ik haar vraag nog eens op het anker van ‘zichzelf’ te stappen, lijkt alles anders. Lichter. Ze kijkt naar de plek van hard-werk, en waardeert met glimlach.

En spontaan zegt ze plots hardop: “ik ben onschuldig op mijn plek”. Met een tranenfontijn van diep uit haar buik. Kort en krachtig.

Al kippenvellend sta ik weer stil en kijk.

Beweging is overal voelbaar.

Het niet-weten volledig ruimte geven is vrijwel altijd wat er nodig is, en dan kan iemand vanzelf weer de stroom die er altijd is ervaren, hoe alles altijd in beweging en veranderlijk is. En het verrast me steeds ✨

Ze lacht door de tranen heen. En de opstelling vindt een nieuwe vorm.

Ze staat op het anker voor zichzelf met haar handen voor haar hart, vol onschuld, kijkend naar de levenkracht. Ze straalt!

We lachen en dansen en springen samen. Ik vraag haar de klank van het moment te maken.

In awe. Samen in awe voor het leven, eigen vormen en wijsheid die zo verbonden zijn met alles. En alle bewegingen van het leven.

#systemischinzicht #opstellingen #beinthedoing #balansinbeweging #vrijmenselijk #modderigespiritualiteit #embodiment #eigenwijsinevenwicht #naturalgrowth #bewustzijn #stemklank #klankklinken #voicesoundhealing

Theorie van Positieve Desintegratie – Groei via instorten, emotie en niet-weten

Als we het niet meer weten of zien zitten en we gevloerd zijn door hevige emoties: dat zijn dé momenten waarop we gaan groeien en leren, stelt Dabrowski.

Anders dan de gangbare kijk op ontwikkeling

De meeste reguliere of gangbare ontwikkelingstheorieën stellen dat intense emotionaliteit (neurose) belemmerend werkt, vandaar alle inzet op emotieregulatie en ‘rust’.

Wat nou als emotionele turbulentie juist een motor is om naar een volgende menselijke laag te komen? Een stuwende kracht om je jezelf en je leven opnieuw vorm te geven op een manier die meer past bij de ware aard van jou en het leven zelf. 

Zou je dan in alle ellendige emotie en uit-balans voelen niet door je tranen heen staan te juichen? Zou je een diep rouwproces met overgave en dankbaar laten gebeuren? Met compassie, waardering en zelfcoaching brengt dat innerlijke vrijheid om het leven te leven, passend bij je gekozen waarden voor de samenleving. Toegegeven, dat is niet per se makkelijk 😉

Misschien kun je je hierin laten steunen door – of op z’n minst nieuwsgierigheid voelen naar – de Poolse psycholoog en psychiater Kazimierz Dabrowski (1902-1980) met zijn Theorie van de Positieve Desintegratie (TPD): de intensiteit toont je groei-instinct aan en geeft je de kans om je potentie meer te leven en de veelheid van het leven te waarderen

Dabrowski was persoonlijk en al jong bekend met de dood en de emoties daarrond, via ervaringen in en na WO II, zijn gevangenschap onder het stalinistische bewind en de dood van zijn zusje. De druppel tot zijn carrièrekeuze voor geestelijke gezondheid was de zelfdoding van zijn beste vriend. Hij was op zoek naar een theorie waar het menselijke gedrag in alle uitersten in verklaard kon worden, zowel de gruwelijkheden als de warmste empathie. En heeft veel onderzoek gedaan voor deze theorie. 

Hij ging met zijn visie radicaal in tegen de psychologische consensus van die tijd (en deze tijd). Niet alleen vanwege het positieve licht op emotioneel lijden en overprikkeling, maar ook omdat hij stelde dat hogere ontwikkeling niet gebouwd is op lagere. Hij geloofde dat diepe ontwikkeling het nodig had dat lagere structuren afgebroken worden, je dus psychisch, mentaal en emotioneel uit elkaar valt en jezelf vanuit die chaos opnieuw – met nieuwe structuren –  opbouwt. 

Ontwikkelpotentieel als kern van de visie van Dabrowski 

Dabrowski is in deze tijd vooral bekend in de wereld van hoogbegaafdheid met de overexcitabilities, maar het is veel ruimer en kan precies de ingang zijn die jou steunt als je je uit elkaar gevallen voelt. Waarom? Omdat o.a. emoties een andere duiding krijgen en groeipijnen ineens met je potentieel te maken hebben 😉

De kern van Dabrowki’s TPD gaat over de door-ontwikkeling van persoonlijkheid via het enorme groeipotentieel dat vrij komt bij emoties. Door-ontwikkeling waarheen? Naar je ware zelf. Dit gaat volgens TPD op basis van je diepste waarden en visie op ‘hogere’ mogelijkheden waar psychische groeikracht nodig is (intense prikkels en emoties kunnen dragen) om jouw keuzes te maken.

Het is een humanistische ontwikkelingspsychologie en een ‘hele’ manier om naar jezelf en het mensbeeld te kijken: dynamisch in ontwikkeling. En vanuit heelheid in elke fase. 

Vanuit de yogatraditie zou je dit plaatsen op het pad van ont-wikkelen via persoonlijkheid naar je ware Zelf en ‘zelf’ bevrijding. Een ‘heel’ mensbeeld ook in relatie tot het grote geheel. TPD als een aanvullende ingang, of misschien slechts andere taal, om de yogatraditie (en vele andere wijze oude tradities) vanuit ontwikkel-perspectief in je leven te ervaren en belichamen. 

Emoties maken je zo betrokken dat je wil groeien

Dabrowksi stelt dat als iets wat er gebeurt je niet raakt, er geen betrokkenheid is en daarmee dus geen neiging ontstaat tot veranderen/groei. 

De emoties die wij als ‘zwaar’ of moeilijk ervaren, zijn een heldere poort of een kantelpunt richting een nieuwe werkelijkheid, innovatie en ontwikkeling. Een thema, patroon, de situatie van alle kanten bevoelen, je er op een diepe manier mee verbinden en ermee in actie komen, is creatiekracht naar een nieuwe realiteit. Ze zijn een uitnodiging! (Eentje, zo zie ik het graag: via luchtigheid en speels creatief oerkracht ontdekken)

De uitnodiging aannemen is als een innerlijke drive om andere delen van jezelf ruimte te geven of nieuwe vaardigheden te leren. Want tof, die menselijke capaciteit om in elke situatie te kunnen kiezen waar je heen gaat, daarvoor is het wel nodig om innerlijk ook toegang te ervaren tot die capaciteit. Maar eerst de theorie. 

Waaruit is de Theorie van Positieve Desintegratie (TPD, Dabrowski) opgebouwd? 

De Theorie van Dabrowski kent drie verschillende elementen die onderdeel zijn van de menselijke ontwikkeling, waar deze kan stoppen of doorgroeien en hoe. 

  1. De drie krachten van Ontwikkeling 
  2. De vijf lagen waar je met de drie krachten authentiek doorheen komt
  3. De overexcitabilities of overprikkelbaarheden in die krachten

  1. De drie factoren of krachten van ontwikkeling  

Volgens Dabrowski zijn er drie factoren of drie krachten die een rol spelen bij de ontwikkeling door vijf niveaus, of liever: lagen, heen. Je groei is volgens deze theorie afhankelijk van de twee bekende factoren: nature en nurture en een derde die Dabrowksi noemt: je innerlijke wil om te leren en groeien. 

  1. Nature – je aanleg en specifieke combinatie van mogelijkheden, talenten en capaciteiten op allerlei delen van het menszijn die je bij je conceptie meekreeg, het ontwikkelingspotentieel. Hier zit ook een deel van de overexcitabilities.
  1. Nurture – de invloed van je (sociale) omgeving en hoe je deze interpreteert en ermee omgaat. Hier gaat het om de invloed van onze ervaringen al vanaf in de baarmoeder en de ontwikkeling van ons zenuwstelsel. Hier zit een ander deel van de overexcitabilities.
  1. Groeikracht – wilskracht van je hart, de mate van verlangen naar groei en zelfsturing (dat is iets anders dan alles zelf willen oplossen of bepalen!). Hier wordt zichtbaar waar je voor kiest om bewust mee bezig te zijn om te groeien, via doen en actie. Je waarden zijn hierbij leidend. Deze derde kracht speelt bij ontwikkeling vanaf de derde laag en komt voort uit de eerste twee lagen en overstijgt deze. 

Deze drie krachten dragen bij aan de overgangen die je maakt naar een volgende laag. Wat zijn die lagen dan? 

b) De vijf lagen 

We hebben ons als mens allen meer of minder aangepast aan de ervaringen, normen, waarden, gedrag en energie uit onze opvoeding, het schoolsysteem en de maatschappij. Vandaaruit is er ontwikkeling mogelijk en volgens Dabrowski in vijf lagen of niveaus, die voorbij gaan aan het als mens alleen maar willen ‘functioneren’. 

Laag 1: Primaire integratie

Je voelt je eigenlijk wel gewoon prima en het leven gaat zijn gangetje. Je voelt je best vaak blij en dingen ‘zijn nou eenmaal zo’ en je vermijdt gedoe en conflicten het liefst. Zolang er tenminste niemand aan je hoofd zeurt. En je geregeld de beste bent. 

Verliezen en negatieve emoties wil je liever niet. Meestal komen ze trouwens door een ander die iets fout deed of zei, het leven dat oneerlijk is of het weer dat ‘slecht’ is. Innerlijke conflicten? Daar doe je niet aan en snapt ook niet dat anderen zich daarmee bezighouden, nutteloze zelfreflectie. Stiekem komt de onzekerheid heus wel eens op, maar die weet je snel weer weg te werken: gewoon niet te veel bij stilstaan. 

In deze laag is er een samenhangende psychologische structuur: plezier zoek je op en pijn vermijd je, zonder werkelijke autonomie of eigen verantwoordelijkheid te nemen als iets anders/onprettig/fout loopt. Conformiteit is belangrijk & socialisatie. 

Laag 2: Eénlagige (unilevel) desintegratie

Hier vallen mentale structuren uit elkaar en je bent aardig zelfbewust. Dit is de fase van onrust (dis-ease volgens Dabrowski). Soms als een reactie op verandering zoals de puberteit, de dood of een intense reis. Je voelt je wiebelig, je emoties wisselen en er kunnen gedachten zijn als ‘is dit het dan?’, ‘dit kan toch ook anders?’. 

Je bent je bewust dat je veel voelt, zelf, maar gelooft ook dat je andermans gevoelens overneemt en je wil dat de ander zich fijn voelt, want dan voel jij je ook fijn. Of je sluit af.  

Je ziet polariteit in de wereld en in jezelf en dat voelt zwaar. Er ‘ontstaan’ conflicten in je binnenwereld en met je omgeving of vage lichamelijke klachten of angsten. Systemen moeten en kunnen anders, maar jij voelt je klem. Emoties mogen best af en toe, maar niet te veel en al dat getwijfel doet je verloren voelen in het niet-weten, schaamte of schuld. Daar wil je vanaf. In deze fase zoeken mensen vaak hulp. Desintegratie voelt kwetsbaar en je zal willen herstellen naar de primaire integratie: dat voelde wel goed. Dat is een bescherming mechaniek tegen nog verder uit elkaar vallen en alle risico’s van dien. 

In deze laag ben je bewust van waarden en keuzes die niet eigen voelen, maar wel vertrouwd zijn en is er een neiging richting sociale goedkeuring. Deze tweede laag is het eerste niveau van desintegratie: jij, of de emotionele en mentale structuren die zo overzichtelijk leken, valt uit elkaar. Hier kan stress of innerlijke pijn groot voelen. In deze laag ontstaan vaak crisissen: een burn-out, depressie, ziekte of zelfs psychose en suïcide-neigingen. In dit niveau zie je geen directe oplossing. 

Je kan hier lang blijven hangen en na jaren van ellendig voelen weer in de eerste laag komen, of doorgroeien naar de derde laag en je met de potentiekracht van emotie moreel eigenwijs doorontwikkelen.

Laag 3: Spontane meerlagige desintegratie (ergens vandaan willen)

Je wordt vanaf deze laag niet meer alleen door nature (aanleg) en nurture (ervaringen en zenuwstelsel uit je omgeving) vooruit gestuwd, maar vooral door de wens om te groeien (de derde kracht). 

Je hebt een vermoeden van wat er zou kunnen en waar je heen wil. Bewust van de tegenstrijdigheden in de wereld ga je strijdlustig aan de slag tegen onrecht. Misschien noem je het ‘stevige grenzen zetten’. Je merkt dat je minder twijfelt en meer doet. Je zit soms vast in innerlijke conflicten en tussen waar je bent en waar je wil zijn. Waardoor je focus komt op zelfobservatie en ‘aan jezelf werken’: coaching, cursussen en opleidingen. 

Er kan in deze laag existentiële angst of eenzaamheid zijn, hoewel vreemd genoeg je eigenwaarde steviger lijkt te zijn, doordat je focus hebt op het doen van je waarde. Het lukt niet altijd, maar steeds vaker kies je authentiek voor groei met het ongemak dat daarbij hoort. Want opkomen voor je waarden kan onrustig voelen: je uitspreken of zichtbaar kiezen brengt risico mee. 

Je ervaart het tegelijk als pijnlijk en groeiend waardoor verandering blijft, in plaats van terug te vallen via laag 2 naar 1. Je leert bij je eigen pijn zijn (en later die van anderen) zonder die te willen oplossen. Als een ontwikkelpad van empathie naar Compassie.  En by now, kun je deze reis al wat vaker eens zien als innerlijk feestje. 

In deze laag start de meerlagigheid. Er is innerlijk conflict, maar dat krijgt vaker richting (door oa een persoonlijkheidsideaal) en het boost emotionele, morele en mentale groei. Dabrowski stelt dat deze laag gaat over positieve onaangepastheid: niet meer automatisch doen wat hoort en meer autonoom kiezen voor  waarden. 

Dat vraagt loskomen van wie jij dacht te zijn, via zelfkennis, emotionele vaardigheid tijdens stress, verantwoordelijkheid nemen voor jezelf en een open sensitiviteit voor feedback. ‘Ik ben iemand die..’ transformeert naar onbevangenheid, nieuwsgierig naar wie je nu (precies in dit moment!) bent en nog meer kan zijn. 

Laag 4: Georganiseerde meerlagige integratie (ergens naar toe bewegen) 

Je voelt je grotendeels kapitein op het schip van jouw ontwikkeling. Je weet authentiek wat je wil, er zijn minder innerlijke conflicten en de waarden waar je voor staat zijn helder. Je kan jezelf coachen in de gewenste richting en door de woelige zee van emoties. 

Je laat je diep raken door het lijden van anderen. Dat samen met je waarden en vertrouwen doet je meer verantwoordelijkheid nemen voor een ander en de samenleving, zeker bij onrecht. Niet om macht, status of om jezelf fijner te voelen, maar óm de ander op zichzelf (denk aan Levinas). Je focus is niet meer op je eigenwaarde, maar op je waarden leven. Je zoekt vanuit groeikracht en ongemak om ruimte te geven aan je potentieel. Je hebt een innerlijke a) waarnemer en b) milde reisgids die je helpt je in te zetten voor de samenleving en de aarde. 

In deze fase ontwikkelt meerlagigheid door. Je weet waar je heen wil. Je kiest bewust voor innerlijk conflict om een helder waardensysteem en morele identiteit vanuit overgave te creëren. Met benodigde ik-kracht bij onbegrip of weerstand en je te laten vormen.  Er is streven naar zelfperfectie vanuit diepe zelfacceptatie en vertrouwen dat ontwikkeling natuurlijk is: het gebeurt vanaf de conceptie vanzelf. 

Er is compassie voor de pijn van anderen, zonder deze over te nemen, op te lossen of overweldigd te raken. Maar met de vaardigheid er vol bij aanwezig te zijn. 

Laag 5: Secondaire integratie

Je bereikt een integratie van alle lagen met je eigen waardenopbouw als reisgids en je hebt diep inzicht in de menselijke werking. Je merkt de verschillende emoties, gedachten en neigingen op in jezelf en laat deze flexibel samen gaan in een harmonie, niet harmonisch hoeft te zijn volgens de norm.

Je oude verhaal is niet langer relevant: wie je geloofde te zijn (‘ik ben iemand die..’, ‘ik ben zo omdat dit en dit in mijn verleden..’ ) en laat elk moment ontstaat vanuit wie je op dat moment bent en wie je creëert. Je kan je innerlijke expressie geven en staat met een morele identiteit in de wereld op voor de ander. Je bent betrokken bij de samenleving en het welzijn op aarde. ‘Hoe kom ik tot mijn recht’, veranderde in ‘hoe komen zoveel mogelijk mensen tot hun recht?’ wetende dat je de moeite daarvan kan dragen. 

Deze vijfde laag is -als je er al aan komt- levenslang. Je blijft doorgaan richting het persoonlijkheidsideaal en zelfperfectie. Je volgt moeiteloos (dat is niet zonder ongemak..) je eindeloze groei-instinct, terwijl compassievol altruïsme en speelse out of the box creaties prominent aanwezig zijn. (Slechts weinig mensen komen volgens de theorie op laag vijf op verschillende gebieden van het leven).

c) De overexcitabilities, overprikkelbaarheden

En dan komen we uit bij de overexcitabilities, in vreselijk Nederlands: de overprikkelbaarheden (OE’s). Kort gezegd staan deze voor een sterk verhoogde responsiviteit van het centrale zenuwstelsel op stimuli (van verschillende soort). 

We zien deze al vanaf jonge leeftijd terug in gedrag, als ze hoog aanwezig zijn. Veel mensen die zichzelf/hun kind identificeren als hoogsensitief of hoogbegaafd kennen deze sterkere reacties op bijvoorbeeld emotioneel of cognitief gebied. Maar we hebben als mens allemaal een of meerdere van de OE’s. Het zijn namelijk menselijke eigenschappen die alleen niet in gelijke mate bij alle mensen voorkomen. 

Welke Overexcitabilities zijn er volgens TPD? 

  • Emotioneel (rechtvaardigheidsgevoel, emotioneel bereik, sensitieve intelligentie)
  • Intellectueel (eindeloze leerhonger, de capaciteit van de activiteit van de geest)
  • Verbeelding / fantasie (out-of-the-box denken, humor, alsof situaties kunnen zien)
  • Sensueel / zintuiglijk (
  • Psychomotorisch met veel fysieke energie en dadendrang 

Dabrowski zegt dat vooral de intellectuele, verbeeldende en emotionele overexcitability, cruciaal zijn voor ontwikkeling.

En hij noemt in het bijzonder de emotionele overprikkelingscapaciteit een drijfveer en fundament voor verregaande ontwikkeling. Dat is in contrast met de dominante kijk van de maatschappij. In plaats van inzetten op emotieregulatie, ten diepste aannemen dat ontwikkeling in morele, mentale en emotionele stevigheid, via intensiteit gaat. 

Mijn interpretatie

De sensitieve intense mens heeft dus extra kansen op ontwikkeling, maar moet dat deels ook zelf uitvogelen. Als je door groeipijnen heen gaat en de (verinnerlijkte) omgeving meestal bevestigd dat stress en emotie er hooguit mag zijn, maar dan toch wel onder controle, dan vraagt het eigenwijzigheid, lucht en kracht om die intensiteit in je zenuwstelsel, groeipijn, te zien als kans. Als uitnodiging voor wat jij wil bijdragen aan de wereld, vanuit je speelse modderige spirituele aard.

En als er dan ook nog eens meerdere OE’s in hoge mate je systeem in gang zetten, dan zijn er ook meer innerlijke conflicten. Meer groeipijnen. Maar dus innerlijke conflicten die een mens kan gebruiken om te exploreren en als waardevol zien voor groei en creatief compassievol vrij leven.

Dus lieve sensitieve mens, je hebt veel ontwikkelpotentie. Je sensitieve verwerkingssysteem is bedraad om natuurlijkerwijs met alle groeipijnen en intensiteit en flow te blijven groeien via ontdekken.

Om je overprikkelbaarheden te leren kennen, er vriendschap mee te sluiten en ermee op ontdekkingsreis blijven, zodat ze juist bijdragen aan de groei die jij instinctief wil (ook al bestempeld je rationele brein dat niet per se als fijn…).

Je hebt kracht en kwetsbaarheid nodig om een groeizaam mens te zijn. De kracht voor het voelen van het ongemak (kwetsbaarheid) in je zenuwstelsel. In meerlagigheid ontwikkelen deze overprikkelbaarheden zich naar rijke voedende vrije en reguleerbare kwaliteiten en je ware speelse verbonden aard.

Doorheen alle lagen

Alleen als je door alle lagen heen bent gegaan, kom je in secundaire integratie (anders heb je een soort bypass gelegd zonder het hele leven te nemen).

Leuk weetje: Schuld en schaamte zijn volgens Dabrowski signalen dat je klaar bent voor de volgende fase en dus hierbij dus grote helpers. Als we ze tenminste niet weg willen denken, ademen of werken. 

Degenen die zich laten stuwen door hun groei-instinct en daartoe in staat zijn door zichzelf emotioneel en mentaal werkelijk te leren dragen, ontwikkelen zelfsturing als reisleider van het leven dat door hen is, het leven dat ze zijn. Deze mensen  gaan eigenzinnig diep creatief bijdragen aan de samenleving op een manier die henzelf blij maakt, maar daar niet toe beperkt. Ze kiezen voor de onrust en de moeite voor de samenleving en het collectieve welzijn via hun benaderde persoonlijkheidsideaal en waarden. 

De overexcitabilities helpen je richting je potentie als een gave om liefde en compassie en speelse vrije zeeën van mogelijkheden de wereld in te brengen via de vele vormen waarop het leven door je heen kan stromen. Via de dagelijkse kleine grootse keuzes. Vanuit zelfwaardering en creatiekracht, mét niet-weten en chaos.

De eigen overexcitabilities worden gekanaliseerd en vrij voor sociale of creatieve of zingevende ontwikkeling van de medemens, maatschappij en aarde. Je kiest voor méér dan jezelf, inclusief jezelf en hebt helder wat dat van je vraagt en bent bereid die moeite werkelijk te nemen voor de het grotere geheel, zonder dat je dat nog als ‘moeite’ labelt.

Tot slot een metafoor

Het uit elkaar vallen, het overweldigd, wanhopig of blanco voelen kun je voorstellen als impuls richting een steeds sterkere innerlijke vader en moeder (je persoonlijkheid) die je onbevangen vrije kind (je ware natuur) op handen dragen. 

Zij die het kind nieuwsgierig gadeslaan, warmte en ruggensteun geven zodat het de eigen reis vooruit maakt vol vertrouwen om te experimenteren en relateren en zo als vanzelf groeit, niet voor ‘zichzelf’, maar als het leven zelf. En dit vrije kind draagt dan authentiek en natuurlijk bij aan alle mensen en natuurvormen.

Dat vraagt overgave aan het onderweg zijn, de (goddelijke) levenskracht en je eigen creatievermogen. Vertrouwd zijn met het uit elkaar vallen, het niet-weten waar je uitkomt en een leegte van verloren mentale en emotionele structuren. Chaos ✨

En jezelf steeds weer laten opbouwen, vormen in alle vrijheid, als het leven zelf. Als de modderig spirituele wezens die we zijn.

Enjoy the groeipijnen net zoveel als het surfen in tijden van flow!

Wil je ook een stukje samen reizen dwars door groeipijnen, met een vol aanwezige reisbegeleider? Eentje die luchtige balletjes opwerkt, en rake vragen of observatie vanuit je wijze lijf inbrengt? Eentje die jouw ontdekkingen van jeZelf mee bewondert? Mail me monike@eigenwijsinevenwicht.nl

#beinthedoing #balansinbeweging #groeipijn #overexcitabilities #modderigespiritualiteit #zenuwstelsel #herwilderen #vrijmenselijk #dabrowski #embodiment

Verbinding, intuïtie en ganzen

De Gans vloog zo’n 15 jaar geleden terug mijn leven in. Op het grasveld en het water voor ons huis en boven onze tuin. Tijdens intens verdrietige momenten stond of zat ik bij de ganzen en ik voelde me opgenomen. In blije extase gakten we er wild samen op los afgelopen jaren. Als ik het raam open doe, de auto uitstap, het park in loop, altijd zijn er ganzen die me begeleiden met hun geluiden en opmerkzaamheid. 

Laatst voelde ik me alleen en verdrietig en liep naar het water waar ik bij de dobberende ganzen was gaan zitten. Toen ik hardop uitsprak hoe moe ik ervan was, stapte binnen enkele seconden een van de ganzen op de kant, ging op  1 poot staan en stopte haar hoofd tussen de veren.

Ik lachte door mijn tranen heen, got it: rusten! En ik zei dat het ‘nog steeds alleen voelde’. Je gelooft het niet maar binnen seconden kwamen er nog twee ganzen de oever op gestapt op minder dan twee meter van me af, waarvan er een dezelfde houding aannam als de rustende gans en de ander erom heen in het gras bleef pikken. Got it, samen. 

En nog misschien wel een intensere ervaring was een half jaar geleden. Op 1 september vloog er een gans pardoes onze tuin in. Die niet meer weg kwam met haar lange aanvliegbaan, zo lang is onze tuin ook weer niet. Het dier uit de tuin richting poort proberen te drijven, leverde alleen een boze gans op waar ik met ontzag voor terugdeinsde. 

Herinneringen aan ganzen

Ik ga terug naar binnen en sta achter het raam te kijken naar de bewegingen en het onderzoeken van deze grote vogel in onze tuin: op de tafel, naast de olijfboom, op het gras, bij de kruidenspiraal. Ze vindt niet wat ze zocht, maar blijft rustig onderzoeken. 

Ineens vliegt de herinnering door me heen hoe gefascineerd ik was als jong kind door Nils Holgerson en de avonturen met de ganzen. Eindeloos keek ik bij opa en oma naar die serie en kon niet wachten tot het weer maandag was.  

De ganzen bleven jarenlang de hele week ergens aanwezig. Ik droomde ervan om ook mee te reizen met die wilde ganzen, niet alleen naar zoveel onbekende mooie plekken en het oneindige avontuur. Maar ook naar de verbondenheid van de groep, het samenleven. 

Ganzenlast  

Jaren later, toen de ganzen en Nils weggezakt waren uit mijn herinnering, had een bevriende sloper op zijn terrein in plaats van waakhonden,  3 ganzen als bewaking lopen en daar keek ik als tiener en twintiger die daar wekelijks was, wel voor uit. Ik had ontzag voor deze dieren en voelde daarin nog steeds connectie. 

Maar helaas leerde ik in die jaren van de Nederlandse samenleving vooral hoe ganzen een last zijn en dat er hele campagnes nodig en terecht zijn om ze te verjagen. 

Omdat mijn hart toch een beetje pijn bleef doen als ik dat hoorde of zag, leerde ik daarna zelf meer over hoe sterk de verbinding van ganzen, die me zo aantrok in de tekenfilmserie, eigenlijk is.

Ganzensamenleving

Ganzen houden bij gevaar de kleintjes in hun midden, beschermd door de grote dieren; ganzen blijven levenslang bij hun partner, trouw ook als ze gescheiden worden van elkaar; ze zijn verbonden met het instinctief/intuïtief-weten wanneer het tijd is, tijd om te gaan; ze keren steeds terug naar dezelfde plekken, als je ze ziet grazen zie je om beurten wachters rondkijken als stokstaartjes, hun toeteren als communicatiemiddel verbindt, en natuurlijk is er de enorme verbinding in hun teamkracht in de lucht. 

Ze vliegen in een V-vlucht, waarbij van positie wordt gewisseld, ze om beurten leiding nemen en ze zorgen voor de zwakkere vliegers. Onderzoekers zeggen dat ze door deze groepskracht 50-70% verder kunnen vliegen dan dat ze alleen zouden kunnen. 

Alleen dat al opschrijven laat de tranen in mijn ogen komen. Wij mensen met onze individualiteit, wat-ik-voel-of-vind-is-belangrijk en onafhankelijkheid bewijsdrang. 

Een gans weet cognitief vast niet dat ze meelift op de opstijgende wervelingen van de gans voor hem, of dat ze hetzelfde doet voor de gans achter haar. Of waarom het tijd is. Maar ze voelt en weet het en handelt ernaar als deel van de groep. Niet om te laten zien hoe goed ze kan voelen dat het tijd is of omdat ze de eerste is die gaat. 

De wandeling met de gans

Terug naar de gans in onze tuin. Niet meer achter het raam inmiddels stond ik weer, op gepaste afstand, in het gras bij de gans, die duidelijk niet in haar element was. Ze bewoog onrustig en tilde haar vleugels op. Ik praatte, zong, gakte en was stil, ze draaide haar oog naar me toe en werd kalmer. 

Ik belde met de dierenambulance die bevestigde dat ze niet ziek was als ze per ongeluk in de tuin was gekomen kon ze gewoon vliegend niet meer wegkomen. 

Dus deed ik waarvan ik leerde en wat beschikbaar was: verbinding maken. 

Zo kom ik voorbij de gans bij de poort achterin de tuin en blijf in contact. De gans waggelt mijn richting in met alerte ogen, maar niet langer opbollende vleugels. Ik stap opzij om de smalle doorgang vrij te maken en ze stapt door de poort de vrije ruimte van de lege parkeerplek op. Maar in plaats van te gaan vliegen, loopt ze naar me toe. 

Hoe je het ook noemt, er is duidelijk communicatie en ontroerende verbinding tussen ons. En ik nodig haar uit mee te lopen, want ik ken hier de weg op de grond achter ons huis richting het park waar haar vrienden zijn. 

Ze loopt naast me tussen de garageboxen door, we slaan linksaf, nog eens links en we blijven samen oplopen met een meter tussen ons. 

Er komen ontroerde tranen, een bubbelend gelukkige lach, een ongelovige verwondering dat dit echt gebeurt, de humor van deze samenloop, en een diepe dankbaarheid voor de magische verbinding in het moment.

En dan zakt alles in me daardoor heen naar de stilte van de connectie, meer naar het niveau van de gans die vast niet zo’n roerig emotioneel leven heeft in dit moment 😉

En in die verstilling lopen we samen verder over de stoep langs de buurthuizen. We steken samen al lopend de weg over en ze blijft naast me lopen op het smallere parkpad. 

Midden op het grasveld tussen de bomen in het park voor ons huis aangekomen sta ik stil. De gans loopt nog twee keer enkele stappen voor me langs en dan enkele meters verder om over te gaan in haar vlucht. Binnen een minuut is ze bij haar ganzenvrienden die in de lucht leken te hebben gewacht. 

🪶

Mijn hele lichaam warmt en verruimt weer als ik dit schrijf, na al die tijd. 

Ja, verbinding en samenleving in actie is voor mij nog net zo belangrijk als toen bij Nils.

Experimenteren met verbeeldingskracht

Ik had net mijn bedrijf ingeschreven en kwam blij thuis en wilde dat delen. Daar aangekomen waren drie mensen druk met hun eigen bezigheden.

Ik voelde a) teleurstelling door me heen gaan, daarna b) irritatie, toen c) ‘zie je, ik doe er niet toe’ en tot slotte de bekende d) ‘maakt niet uit, zó belangrijk is het ook niet’.

Gevoed door gedachten over mijn verwachting.

Verander je interpretatie

We horen geregeld dat onze realiteit verandert door hoe we kijken en wat we geloven aan gedachten. Niet per se de situaties, maar wel onze ervaring ervan.

We gaan vaak denken of piekeren. Dit is een onbewuste mechaniek om ons uit stresssituaties te denken.

In mijn geval over hoe ik dit thuiskomen voor me had gezien en dat het echt niet leuk was dat ze onverschillig waren. De gedachten gingen naar redenen waarom het niet zo was, ze waren gewoon even druk. En ook dat ze best wat attenter konden zijn, dat was ik naar hen toch ook? De gedachtenstroom ging door dat ik maar minder moest verwachten. Etc.

Tja de vraag is: Werkt dat voor je? Helpt dit soort denken je? Er is niets mis mee, en by all means, laat ze er zijn deze denkstromen. Het is ook wel grappig als je er van een afstandje naar kan kijken, dat drama in je hoofd, toch?

Maar misschien experimenteer je graag en ben je nieuwsgierig hoe het zou voelen als je gedachten meer vóór je werken. Hoe? Probeer verbeelding!

Verbeelding creëert een nieuwe werkelijkheid

Ga eens experimenteren met hoe je denkkracht inzet. Gebruik de kracht van verbeelding om je gewenste realiteit qua beleving voor te stellen.

Wat als je deze realiteit zo levendig voor je ziet, dat je het hoort, ruikt, zoet en voelt. Bv dat je ruimte voelt tijdens een doktersafspraak, gesprek met je partner of baas en dat je luchtig en krachtig zegt wat je wil zeggen, met de geur van koffie erbij en een lach die uit je buik omhoog komt.

Wat gebeurt er als je het nú doet, dat verbeeldend voelen? Wat merk in je lijf, gedachten, acties? Het is niet gek als blijheid vanzelf opborrelt.

Mijn sprankelende zelf verbeeld

En ineens voelde ik hoe deze situatie bijna zelf ook anders ervaren wilde worden. Dat moment dat ik thuiskwam met een officieel bedrijf wilde ik niet in mijn gedachten gezogen worden dat ik zo graag wilde dat de leuke huisgenoten anders reageerden.

Ik stelde me voor hoe ik me wilde voelen: blij, sprankelend, krachtig. Ik zag mij zo voor me en voelde de stroom in me veranderen.

Ik liet de blijheid en het delen toe en koos om die verbeelding concreet te maken: ik schonk mezelf bubbels in en stak een sterretje aan. Ik proostte met mezelf, de tuin en alle lieve mensen (incl de 3 binnen) op dit moment. En voelde me volkomen blij.

Tot op de dag van vandaag, jaren later, is bijgaande foto een blije herinnering. Van een realiteit die ik in het moment schiep.

En daarbij was mijn sprankelende energie ook extern voelbaar blijkbaar: echtgeliefde en kinders kwamen buiten knuffelen en we lachten samen om de situatie.

Geen manifestatie doel

Kleine disclaimer: deze alsof-oefening is niet met het doel om met z’n allen alles te ‘manifesteren’ wat we willen. Het gaat om het kleine grote NU en hoe jij de realiteit nu ervaart.

Wat je zenuwstelsel in dat moment ervaart.
Waar je in dat moment mee verbonden bent.
Wat op dat moment voor jouw brein werkelijk is (dat brein maakt geen onderscheid tussen zgn echte realiteit en verbeelding).


Hoe grootser en gekker je het kan maken terwijl je voluit toelaat wat gevoeld kan worden via je hele lijf, zijn, ziel hoe meer bandbreedte voor realiteiten je krijgt in het leven.

Een serie van oneindige momenten

✨ Als we onze creatiebrein met verbeeldingskracht aan het stuur laten (ipv het stuur steeds in handen van de focuseraar op problemen of controle) ontstaat een andere realiteit. Voor dat moment.

En al die ‘ene momenten’ die nog gaan komen.

Omgaan met teleurstelling – kind & opvoeder

Wij mensen (volwassenen en kinderen!) hebben het vaak moeilijk als iets anders gaat dan we willen.

> Het bezoek doet niet aardig

> Je mag niet meespelen op het schoolplein

> Je baas heeft kritiek op je of je werk stopt

> Die leuke reis, workshop of relatie gaat niet door

> Je ouders hebben even geen tijd voor je

> Je vriendin zegt dat ze niet wil afspreken.

Of jonger nog: het eten mag niet tegen de muur gegooid of de autogordel moet aan.

Of groter: de dood van een bekende of zelfs geliefde komt nabij.

Ten eerste: Natuurlijk is het belangrijk te kijken hoe het zit met zowel de behoefte aan autonomie, grenzen en verbinding rondom ‘pijn’.

Daarnaast is capaciteit belangrijk: OEFENEN met veerkracht. En dat vraagt blootgesteld worden aan ongemak, teleurstelling en aan dat wat we (denken) niet (te) willen.

Tijd te gunnen en nieuwsgierigheid te hebben naar die vaardigheid.

“Wanneer je niet al heel jong leert dat er momenten zijn dat je pech kunt hebben, dan zal je of proberen alsnog je zin te krijgen of je geeft het op.”, schreef Thea Adema in 2017 in dit artikel

Jaren geleden gaf ik workshops rondom rouw en verlies bij kinderen en was dit een basis die ik mee gaf aan opvoeders.

Waarom?

Ouders, verzorgers en docenten leren hun kinderen het meest door hun eigen voorbeeld. Aan ons volwassenen dus de schone taak om zelf te oefenen. Met onze teleurstellingen.

Hoe doen wij volwassenen dat?

Protesteren, klagen, opgeven? Hoe je dat ook verwoord: het kan klinken als ‘laat maar’, ‘dit is stom/saai’, maar in de spirituele wereld klinkt dat eerder als ‘als iets niet lukt is het gewoon niet mijn weg’, of geef jij subtieler op met ‘ah ja, het past ook niet bij me’?

Of.. de andere kant op: ga je anderen verwijten maken? Zijn het de omstandigheden (het weer, de groep, de regels, etc) die maken dat je ermee stopt, en verklaar je dat als buiten je invloed?

Of schuil je achter een ‘persoonskenmerk’ – ik ben (hoog)sensitief, chaotisch, diepverwerkend (HB), voel te veel van anderen) om doorzetten van teleurstelling niet te hoeven aangaan? (En ligt dat aan buiten – ‘de wereld snapt mij gewoon niet of zet me onder druk)

Uitzoomen en jezelf waarnemen
Of merk je op wat er in je gebeurt aan emoties en zenuwstelselstaten? Wil je dat voelen, aankijken, zien hoe jouw gedachten bijdragen aan die werkelijkheid via je interpretaties en ben je onderweg al oefenend met niet-lukken, niet-weten, veel voelen en toch leren kiezen (voor bv ander gedrag)?

En oefenen we als opvoeders tegelijk (wat een klus hè, naast je hele eigen pad ;)) om onze reacties op het kind te bekijken?

In het artikel van Adema:

“Worden ouders boos? Gaan ze de strijd aan? Krijgt het kind bij nader inzien toch zijn zin? Of blijven ouders rustig en standvastig bij hun beslissingen en tonen ze leiderschap?

En als het dan toch echt om verdrietige en bijna onverteerbare zaken gaat?
Troosten ouders (docenten, begeleiders) dan hun kind door het gegeven te bagatelliseren? Proberen ze de teleurstelling voor hun kind te compenseren door hen iets aan te bieden als troost? Lachen ze de teleurstelling weg? Zeggen ze dat hun kind zich niet moet aanstellen? Geven ze snoep en lekkers als gewoonte om negatieve emoties weg te leren eten?”

Opvoederstaak

Onszelf observeren en reguleren als opvoeders om vrij te zijn in de reacties naar kinderen en hun emoties te kunnen opvangen, is niet vanzelfsprekend. Maar wel onze taak.

We kunnen onszelf en kinderen helpen te accepteren wat er is. Door kleine vormen van overgave aan alles wat er is in het leven te gebruiken. Faalaardigheid opzoeken. Zoek manieren om teleurstelling recht te doen.

Buigen voor de emotie

Thea Adema spreekt over het gebruik van het woord ‘jammerr’ met een buiging. Buigen als een vorm van overgave aan de teleurstelling, een handeling, om daarna weer ruimte te voelen voor iets anders.

De buiging wordt in systemisch werk ook regelmatig gebruikt. Te eren wat er is, in plaats van er tegen te vechten. Een bepaalde nederigheid naar de situatie en dus de teleurstelling. Dit is heel krachtig mits oprecht van binnenuit (zonder per se serieusheid), niet bedacht of sociaal/ ‘spiritueel’ wenselijk. Een buiging als handeling om het jammere of het rouwgevoel te erkennen.

Als vakspecialist Playfulness nodig ik mensen vaak uit om hun teleurstelling eens ruimte in een beweging te geven en om het nog groter te maken. Te ervaren wat er dan gebeurt. Of juist de teleurstelling of de rouw een schriftelijke ode te brengen. Hoe verrassend wat we dan ontdekken en ervaren!

Als vocal sound healer nodig ik mensen uit om hun ervaring van ongemak en teleurstelling of diep verdriet klank te geven.

Het zijn allemaal ingangen om te zijn met wat er in dat moment is. Er niet aan te willen ontsnappen, en er ook niet in verdrinken. De teleurstelling vorm laten krijgen (in klank, beweging, taal, interactie) en daarmee vanzelf door het menselijke systeem te voelen stromen. Aan de andere kant ontstaat ruimte.

Menselijke en compassievolle opvoeders

Als opvoeders ervaren we het gedrag van een kind met teleurstelling, of het meevoelen van die teleurstelling als ongemakkelijk als we geen adequaat belichaamd antwoord hebben.

Leef voor, benoem wat je zelf oefent, kies zelf voor faalaardigheid en zoek mislukking en teleurstelling (een nee krijge, afgewezen worden, etc) wat vaker bewust op om je eigen palet aan reacties te ontdekken en misschien zelfs te vergroten.

Daarmee kunnen we veilige aanwezigen zijn voor kinderen met al hun grote en kleine emoties. En daarin dus soms ook lekker de mist ingaan en dat met hen delen 😎

Spelen leert je alles en is spiritueel

Spelen leert je alles wat je nodig hebt.
Spelen is spiritueel.

Het is nogal een stelling 😝 ~> Why?

  • Hoogleraar Rob Martens schrijft: “Spel is congruent met je lichaam, met waar je voor gemaakt bent. (..) We zijn gemaakt voor spelend leren. Dat zijn we vergeten, onder andere omdat spel geen doel buiten het spel lijkt te kennen, of zelfs onnozel moet lijken om te kunnen werken.” Uit: We moeten spelen

Voor veel mensen is spelen uit hun dagelijkse leven verdwenen. Ze zijn gefocust op nut en doel en spelen hebben ze gelabeld als zinloos, tijdverdrijf, raar, of voor kinderen.

En Rob Martens schreef juist dat doelloosheid inherent is aan spelen. En dat is lastig, want ons denken wil begrijpen, uitleggen en analyseren. En serieus zijn en genomen worden. Dat is ook de taak van deze manier van denken. En tijdens speelse oefeningen staat dat deels buitenspel, ja…

Als dat breinddeel niet gewend is soms niet nodig te zijn, kan het dat moeilijk vinden en gaat het schreeuwen.

  • Hoe merk je die schreeuw of weerstand?

Via de criticus, die begint over nut en zin. Via de schaamtevolle die zegt dat je niet zo raar of stom hoort te doen als volwassene. Via het zo-ben-ik-persoonlijkheidsdeel dat zegt dat dit gewoon niet bij je past. Via de analist die gewoon wil begrijpen waaróm je iets doet.

  • Hoe maken we met die weerstand dan toch ook ruimte voor spelend-zijn en leren?

~> Bedanken.

Hè?

Bedank dat analytische nuttigheidvragende deel van je brein hartelijk. Erken dat het wil zorgen voor jouw veiligheid en status in de groep. En wil beschermen tegen vervelende gevoelens en emoties.

  • Je kan het naast bedanken geruststellen met 1 woord.

Welk woord?

~> Experiment

Vertel je rationele doelensteller dat je voor dit moment een experiment doet. Dat is tijdelijk. Uitproberen. Niet in plaats van. Veilig dus. En dan wuift je innerlijke criticus met de witte vlag van toestemming en vrede voor het experiment.

  • Spelen traint je zenuwstelsel/je brein, er ontstaan fysiek nieuwe verbindingen door je experimenten in een veilige voelende omgeving zonder dat er iets van afhangt en zonder, doel.

Door die nieuwe en sterkere andere verbindingen in je zenuwstelsel zullen situaties en interactie onverwacht sneller als speels ervaren worden.

Je reageert niet meer automatisch via vaste patronen (goed gebruikte snelwegen in je zenuwstelsel zeg maar) maar er komt tijd tussen dat wat er gebeurt en hoe je erop reageert.


Er ontstaan nieuwe (zenuw)zijwegen en ruimte. Ruimte om te kiezen. Dat maakt een wereld van verschil, namelijk een ervaring van vrijheid.

Zo leert spelen ons wat we nodig hebben. Zonder de vooraf-doelen en juist te genieten van het doen, de eindeloosheid van verbeelding & alsofs, opties en creatie.

  • Onze spelende aard als mens is daarbij volkomen natuurlijk en gaat per definitie via het lichaam, via dóen, voelen en uitproberen van het onbekende, nieuwsgierig, weg van ‘zeker weten’ en het is steeds weer nú.

Daarmee is het luchtige in het moment zijn met bewustzijn een van de meest directe ingangen tot spiritualiteit.

Je ervaart de open verbinding (voorbij je ik-die-wil-begrijpen) naar een grotere realiteit en deze kan ons (moeitelozer) gaan leiden. Om te doen voor de ander, de samenleving inclusief jezelf.

Soooo Lets play 🎉👣🦄

Wil je ruimte en context om te spelen? Te groeien in verbinding? Polyvagaal Theorie dóen en toepassen? Welkom!

Tijdens de 3 maands training Belichaamd Leiderschap nemen we de speelse aard als mens ruimschoots mee in de vijf modules. Krijg je volop speelruimte. En ook in de tweedaagse training V.O.E.D. in de natuur je eigen natuur ontdekken, ontbreekt deze speelse inslag niet. En tijdens individuele reizen maken we zeker ook ruimte voor jou als homo ludens (spelende mens)

Je ouders vergeven of zelf voelen?

“Ik heb mijn ouder(s) vergeven”. Ik hoor het mensen regelmatig zeggen en vraag dan voorzichtig door wat ze daarmee bedoelen. Want het klinkt heel nobel, spiritueel of gewoon handig om zelf door te kunnen met je leven. Vergeven wordt in sommige richtingen zelfs als het hoogste goed gezien en als iets wat je voor jezelf doet. ‘Ik heb mijn ouders vergeven’, klinkt vrij groot ook. 

En dat laatste is een aanwijzing waarom ik niet zo enthousiast ben over ‘je ouders vergeven’. Systemisch gezien hebben we allemaal een eigen plek. Een plek met bijhorende verantwoordelijkheid, rol, balans en verbinding. En er is verschil tussen de kleine (het kind) en de grote (de volwassene).

Als je als kind emotioneel, mentaal of fysiek niet kreeg wat je nodig had, pas je je aan. Je zorgt voor een slimme bescherming mechaniek dat je niet meer voelt dat je nodig hebt wat je nodig hebt. Of je gaat, vaak heel subtiel, zorgen dat je ouder wel voor je kan zorgen. Je maakt jezelf als het ware groter dan je bent en passend is bij je ontwikkeling en leeftijd. Op een bepaald niveau worden de rollen van ouder en kind verward of zelfs omgedraaid.

En dat is super, want je overleeft daardoor! 

Je beschermt tegelijk (onbewust) het natuurlijke instinct van loyaliteit aan je ouder. Daarbij ontwikkel je hulpbronnen en vaardigheden die je kan gebruiken in de rest van je leven. Om dankbaar voor te zijn!

Maarrr…als die patronen als volwassene automatisch blijven, kan dat voelen als vast zitten, of dat het leven niet vrij stroomt, als weinig lichaamsbewustzijn, of veel fysieke klachten, of in een overtuiging dat je altijd je best doet en doorgaat en de grotere moet/wil zijn bij conflicten of pijn.

‘Ik heb mijn ouder vergeven’ houdt dat in stand. Het is namelijk vanuit de ‘grote’ positie, je gaat boven je ouder staan. In plaats van echt je eigen (kind)plek in te nemen en te voelen. Je helpt jezelf daar niet mee.  

-> Het is niet aan jou om je ouder te vergeven. Dat is niet je natuurlijke plek.

En ook niet om hen te verwijten of te laten inzien wat ze allemaal fout hebben gedaan. Dat is de andere kant van de medaille. Je ouders hebben gedaan wat ze konden, wat ze te geven hadden hebben ze gegeven. Tegelijk kan dat voor jou niet genoeg zijn geweest. Dat is niet hun schuld, maar wel een feit.

Wat is dan wel aan ons zelf?

  • Te ontdekken hoe de pijn voelen iets anders is dan verwijten. Het is aan jou om je verantwoordelijkheid te nemen om te voelen wat je voelt en de pijn en het gemis te nemen. Daar steun bij te vragen en toe te laten als nodig. 
  • En als we ons plots weer geraakt voelen -terwijl we dachten dat we dat allang achter ons lieten- dat te voelen en ruimte te geven, zonder in de verhalen-van-vroeger te gaan hangen. 
  • Voelen dat je het leven via je ouders doorgekregen hebt, dankbaar te zijn voor die gift, naast het (eventuele) verdriet. Om niet alleen de pijn, maar juist ook de kracht van het hele voorouderveld achter ons te ontvangen. Daarvoor open te (leren) staan. 
  • Het is ook aan ons om te ontdekken of we ons groot en klein mogen voelen van onszelf, in welke omgevingen en daarmee te experimenteren. Doe het eens anders, wat dan?

—- > En te merken waar en wel en niet lukt, zonder dat daar iets van afhangt, en mild te zijn naar onszelf.

Misschien bedoelt iemand dat hij de eigen pijn heeft opgepakt, doorvoeld en als volwassene een fijne band met de ouders heeft, als  hij zegt ‘ik heb mijn ouders vergeven’. Vandaar mijn voorzichtige doorvragen 😉 

En toch hebben de woorden die we kiezen ook een eigen energie. Kijk eens hoe het voor jou werkt. Of je meer op je eigen plek voelt (met natuurlijk ongemak, want je bent de ‘grote’ plek gewend) als je laat doordringen dat het niet aan jou is je ouders te vergeven. En of andere woorden meer passen. 

#systemischeinzichten #beinthedoing #balansinbeweging #eigenwijsinevenwicht #opstellingen

Wil je hiermee (systemisch) op verkenning? Welkom!

Avidya, uit de Yoga Traditie

  • Ken je het inzicht van ‘onwetenheid’, Avidya, uit de Yoga Traditie?

Dit stelt dat de oorzaak van ons lijden niet pijn zelf is, maar de verwarring van onze geest. De onwetendheid waardoor we de ware natuur van onszelf en de wereld door elkaar halen met persoonlijkheid.

We lezen in Patanjali Yoga Sutra’s dat Avidya de eerste van 5 klesha’s is. Een klesha kun je zien als een soort bril waardoor we naar het leven kijken.

‘Vidya’ is een sanskriet woord en betekent wijsheid of kennis. Het voorzetsel ‘a’ betekent ‘niet’.

Het gaat bij Avidya om meer dan gebrek aan informatie. Het is een blindheid voor de realiteit onder schijnbare realiteit en het onvermogen om een onveranderlijk diepe connectie te ervaren met anderen, de bron en je ware zelf.

Deze onwetendheid wordt zichtbaar in overleefmechanieken, patronen en overtuigingen via relaties en ons ‘ik’.
Niet dát ze er zijn, dat is menselijk. Maar dat we geloven dat we ze ZIJN. We geloven dat onze gedachten en emoties ‘waar’ zijn. En laten ons meevoeren door een gedachtentrein naar een plek waar we ons ellendig of boos voelen.

Stel, je wordt wakker en kijkt naar buiten: ah nee, ‘weer een regendag’. Gevolgd door ‘ik ben ongeschikt voor dit klimaat’. En: ‘daar moet ik iets mee, zal ik verhuizen? Of nee, ik weet ook wel dat het is niet buiten me ligt. Ík ben gewoon wisselvallig en tja, depressie zit in de familie. Ik ga hulp zoeken.’

En je ochtend is bepaald. En het ergste? De rest van de dag nemen andere gedachtentreinen je óók in volle overtuiging mee.

Als je je niet gehoord voelt tijdens een vergadering op je werk, je partner niet overlegt, of iemand in de supermarkt tegen je uitviel. Als zorgen je overnemen, als de ander echt iets moet veranderen, of jijzelf.


We zien een idee, of gevoel als ‘van mij’ en oordelen dat als goed of slecht, blij of verdrietig. Zo zitten we in een loop.

Volgens vele oude tradities waaronder de yogafilosofie verwar je dan je niet-zelf (gedachte, stemming, staat) met het zelf (ware natuur).


Hoe stap je uit de verwarring van Avidya? Door te kijken naar je gedachten, emoties, met een oprechte vraag als:

  • Wie dacht ik dat ik ben?
  • Welke gedachte brengt lijden in mijn huidige situatie?
  • Welke zenuwstelselstaat brengt me deze gedachten?
  • Hoe kan ik ermee spelen?


En dan observator zijn van ons innerlijke toneel.

Zonder uit het menselijke te stappen, alle emoties mogen er zijn. Én er is overgave, een diep vertrouwen in het leven en de ware natuur.

Danst als je danst, huilt als je huilt en lach als je lacht. Zonder de bril van onwetenheid zie je erin de verbinding met je ware aard en het moment.

Dat gaat natuurlijk nooit altijd lukken hè..
Gelukkig.

Laten we imperfect genieten, compassie voelen, daadkrachtig voor waarden staan en regelmatig bewust inchecken bij onze ware aard en de serene stilte ervan.

Dan kunnen we het leven, onszelf en de ander met nog liefdevollere armen omarmen.

#beinthedoing #balansinbeweging #yogatraditie

Stemklank en ongemak

‘Is dat niet ongemakkelijk?‘ is een vraag die ik afgelopen weken regelmatig hoorde over de workshop klank.

Ja en nee, lach ik meestal.

Ja, je stem is heel puur, eigen en het kan kwetsbaar voelen deze te laten klinken zoals ze komt.

Diepsneldenkers (HB) en ruimvoelers (HSP) kunnen zich soms (vooraf) extra ongemakkelijk voelen, want ze zijn gewend aan veel denken en om meegenomen te worden door die vele gedachten en verwerken daarnaast emoties ook diep. Maar juist voor deze groep is belichaming en stemklank een ultieme ingang om meer dan dat van zichzelf te ontmoeten!

En daarbij is het voor elk mens zo, voorbij alleen stemklank: alle dingen die nieuw zijn, die we niet gewend zijn, geven een reactie in ons zenuwstelsel die we vaak ‘ongemak’, ‘zenuwachtig’ of ‘stress’ noemen. Is niet meer dan menselijk normaal.

Op deze manier je stem gebruiken is niet iets wat de meeste mensen vaak doen. En dat betekent dus dat we ongemak ervaren. Daar hoeven we niets aan te veranderen. Eerder zou ik zeggen: Gefeliciteerd, je bent mooi menselijk met dat ongemak 😉

En nee, het is ook niet-ongemakkelijk. Want je stem laten klinken is authentiek en oorspronkelijk. Het voelt natuurlijk en verbindend met jezelf, je energie, lijf en anderen. Het is heel menselijk. Iets in je zal dat herkennen, voorbij het ongemak en het kan ‘kloppend’ voelen.

Daarbij dragen we elkaar als groep, ook via klanken. Je komt niet voor de groep als een show. We klanken samen en dat geeft ruimte voor het ongemak, authenticiteit, vrije stroming en dus het ervaren van de verbinding in jezelf en met elkaar. En misschien ervaar je dan zelfs wel je klank laten ✨

Ps
Doe je ook mee? 4 feb is VOL maar 7 april 2024 nieuwe ronde nieuwe kansen! Mail me als je mee wil doen, je gaat er vast (met ongemak en al) van genieten 🤩 monike@eigenwijsinevenwicht.nl of meld je hier aan

Stemklank en authenticiteit

In deze eerste maand van het jaar wil ik je nog eens meenemen naar de ingang die stemklank is. Laten we het vieren met een extra reden om klank te maken. Ok, even een mini recap van een vorig blog.

Het gaat dus niet om ‘zingen’, of ‘mooie’ klank, of pijn eruit schreeuwen. Maar natuurlijke stemklanken.

Liever ga je het ervaren, maar om je analytische breindeel daartoe uit te nodigen schreef ik in het blog 3 voordelen van je stemklank laten klinken:

  1. Stressvolle ervaring verandert zonder wilskracht 👣
  2. Ruimte voor emotie 👣
  3. Verbinden met je oorsprong 👣

Als je de argumenten vergeten bent of a la minute nieuwsgierig werd, zie hier voor het hele blog.

En dan vandaag een vierde argument om je stem te laten klinken:

  1. Je authenticiteit meer ervaren en delen


Waar we met woorden vaak vertellen OVER onszelf, gebeurtenissen of anderen en we dus maar deels in het nu zijn met het hele lichaam, verbindt klank je met je authenticiteit van dat moment, VANUIT je zelf.

Kwetsbaarder zeker. Ongemakkelijk misschien. Transparanter ook.

En er is meer kans om te verbinden vanuit waar je op dat moment echt staat, in plaats van via aanpassing, je best doen, of welke ‘zo hoort het’-gedachten of aangeleerde patronen ook.

De ander hoort en ziet je dan. Maar belangrijker: je hoort en ziet jezelf, in plaats van alleen je gedachten. Het is ruimte voor en ontdekking van je eigen menselijke werking en connectie.

Je stem laat zich via klank horen met -kwetsbaar en hoorbaar- wat er is, als je dat toelaat. Met die authenticiteit verbinden in het moment zal je verrassen en iets laten ervaren wat met woorden niet lekker wordt uitgelegd (zeggen ook de verwonderende deelnemers en (HB, HSP) denkende breinen): authentieke ruimte en verbinding via lijf & klank.


Dus: Waar ga jij vandaag je stem laten klinken en er met aandacht naar luisteren en voelen?

)

beinthedoing #balansinbeweging #vrijmenselijk #herwilderen #eigenwijsinevenwicht #naturalgrowth #bewustzijn #stemklank #klankklinken #klanklareOnzing

Ps.
Als je na dit lezen denkt ‘daar wil ik meer van en liefst eerst eens onder begeleiding’ kom naar de workshop voor een fijn prijsje van €25 bij Mudita. 4 feb is VOL maar 7 april 2024 nieuwe ronde nieuwe kansen! Mail me als je mee wil doen, je gaat er vast (met ongemak en al) van genieten 🤩 monike@eigenwijsinevenwicht.nl

Liever een persoonlijke adem/klankreis? (Tot 15 maart te boeken voor een fijn prijsje van €40 incl ruimtehuur, of 3x voor €110)