Categorie: Hoogsensitiviteit (pagina 1 van 1)

maart 30, 2023 / Geen reacties

You shall not pass en andere magie

Als de ‘ancient demon from another world’ waar zelfs de wijze Gandalf het van verliest. Die ervaring. Dat is de beeldspraak die opkomt bij waar ik doorheen ga, of beter: wat door mij heen gaat.

‘You Shall Not Pass!’, bezweert hij met magie het krachtige wezen dat hen volgt. Hij staat met zijn fragielogende grijze lichaam op tegen een reusachtig monster dat zich donderend en destructief uit het vuur van de diepten laat zien nu en dan. Hij stopt het en houdt het daarmee weg van het reisgezelschap en de grotere missie. Maar zelf laat hij het leven.

‘Run, you fools!’, spreekt hij zijn beroemde laatste woorden.

De krochten van de menselijke wereld, vol met ‘wezens’ die ouder zijn, waar jonge menselijke vaardigheden en inzichten niets lijken te doen, ‘van een andere wereld’.

Daar sta ik soms overweldigd door dat zoveel grotere en oudere. Wat is mijn bijdrage? Wat heb ik hiermee te doen? Die vraag is, vanuit een andere oeroude realiteit, eindeloos. Hij is me vertrouwd als rode draad. Soms meer soms minder schurend. En nu (een week in 2019) sinds lange tijd vol in zicht.

En onbespreekbaar in normale taal, het overvalt me en is met de mensen om me heen niet vanzelf deelbaar.

Oh ik doe heus wel pogingen. En direct na de start hoor ik: ‘oh ja, ik heb ook..’ gevolgd door een leedverhaal van de ander, of, al aandachtiger: ‘je overvraagt me’, ‘het is alsof ik al een marathon heb gelopen, en jij net opgewarmd bent’, of meer handsoff: ‘zou je zelf ook niet liever wat minder voelen, zien en denken?’, ‘probeer dit, dan kom je ervan af’.

En dan is het weer terug bij twee: de oude demon uit de andere wereld en ik – het samenraapsel van mijn vele ikken 😉

Inclusief volle aanstaand van mijn stress-systeem, alert, fysieke onrust, vlucht- & vechtneigingen, een zenuwstelsel dat verlamd, emotie, vol gedachten die geloofwaardig zijn en echt aanvoelen (maar niet per se waar zijn), eenzaam. En vooral: hier voelt vrij kiezen, empathie en speelsheid niet mogelijk.

Het is uiteraard het meest zichtbaar in de meest intieme relatie, die met mijn lief. Met daarbij de verleiding om het op de ander, hem, te projecteren of op mezelf. In plaats van op het gebeuren -dat door me heen gaat- zelf.

Het is groter dan ik, groter dan mijn persoonlijke lijden, groter dan het kleinmenselijke geluk of de moeite. Groter dan de worstelingen tussen ons. Het draagt een collectiviteit in zich en iets uit eerdere generaties, iets collectief menselijk. De wereld is zo gepolariseerd met hevige meningen en die energie vertaalt zich ook in het persoonlijke, tussen mensen, tussen ons. Als het zo stormt en dondert, kost het me grote inspanning om in het stille midden van de orkaan te komen, observeren, vanuit het ‘zwarte gat’ dat het midden is.

Als vele malen eerder in mijn leven zoekt mijn brein naar iemand, iemand die er kan zijn, die hier bij me kan zijn. Iemand voor wie deze krachten die door me heen gaan, geen belasting of bedreiging zijn, die geen oplossing zoekt. Het scant razendsnel ieder die ik ken, op de gave van aanwezig zijn. Ook bij dit. Mijn cortex gaat door in cirkels, wie? En vindt niemand. Ik wil namelijk niet het verhaal of de gebeurtenis vertellen, ik wil aanwezigheid bij wat er nu aan intensiteit is.

Na een eerste wanhoop impuls bij de ‘niemand’, volgt er: He! Maar ja: ik! Mjjn lichaam schreeuwt van overweldiging, ook ik ben overvraagd hier. Hoezo ik dan wel? En ik ken de machteloosheid van die vraag en ook een kiertje licht.

Ja echt: Ik kan aanwezig zijn.

Bij wat is, door me raast.

Na een stil tijdje aanwezig zijn, dondert er ineens een stem als verrassing door me heen:

Stop, you shall not pass!

Ik glimlach door mijn tranen heen.

Mijn felt sense geeft beelden, kleuren, sensaties en ik herken. Neem ze aan als expressie de beelden, systemische uitingen. En de erkenning komt van diep.

Het is een nieuwe laag van wat ik vele malen eerder doorging. Uit mijn eigen vroege ervaringen, maar ook die van de generaties voor me. Het onrecht en de ontkenning van Nederlands-Indië, van de hel uit de jappenkampen en de Birma spoorlijn, van Papa Nieuw Guinea en een redeloze jonge dood. Hoe onverwerkte delen van onze grootouders bij onze ouders kwamen en daarmee bij ons. En hoe daderschap en slachtofferschap in één mens aanwezig is, oorlogsdrama.

De subtaak die ik in elk geval helder heb: deze ancient demon hou ik weg bij de generatie die volgt, bij mijn kinderen.

‘You shall not pass’!, donder ik nu hardop mee met die innerlijke stem.

Kippenvel met lach en ontroering en een weten. Het is geschied.

Punt.

En dan in de voelbare afronding van de intensiteit komt de vraag op:

Wat in mij zal daarbij sterven?

Ik zie Gandalf the Grey weer vallen voor mijn geestesoog. Dat wat sterft zal ruimte maken.

Ik denk aan het uit-eenvallen van Dabrowski.

Er is overgave aan het krachtige natuurlijke groei-instinct, ook juist via intense emoties. Een doorgang naar een nieuwe ontwikkellaag.

Nieuwsgierig merk ik in mezelf de vraag op:

Hoe zal ik terugkeren met grotere magie, met Gandalf the White?

Ineens komt een zin op van een van mijn leraren, arts en yogaleraar (in een lezing over cortex, hypothalamus, hormonen en hogere breinfuncties):

Our brain is made for intuition. This is our potential. Yoga just makes this path clear.

Extra ruimte voor intuïtie, daar reageert mijn lichaam op op vele manieren. Onmiskenbaar een ja.

Het is groei als een ont-wikkelen, afwikkelen: een naderen tot de magische heelheid die altijd was, is, en zal zijn.

Als deze ancient demons mijn brein minder vaak bezig te houden, is er meer energie voor het goddelijk menselijke potentieel Ja, misschien, Maar daar hoef ik niet naar te streven. Dit is onderdeel van de potentie.

En dit was nu. En zal vast ook zijn. In de intensiteit ontdek, speel, schreeuw ik vanuit de krochten, samen met Gandalf. (Thanks man!). Zijn met wat is, zonder het te worden. En na diepe aanwezigheid, verandert en schuift het, zonder wilskracht (als ik tenminste kies om niet mee te gaan met de zuigende herhalende gedachten) en merk ik de andere keuzes in beweging op. En het breekt open:

“I was without thought or time with the stars wandering above me and life came back to me”, zegt Gandalf als hij uitlegt hoe hij doodging als Grijze en terugkwam als Witte tovenaar.

I am with him still.

Regelmatig vond ik mezelf terug onder de sterren van vele landen en barre innerlijke terreinen en was ik zonder gedachte en tijdloos als het leven weer terugstroomde.

En met het stromende leven kan ik steeds weer een grotere magie ontdekken en laten doorstromen. In ons gezin, familiesysteem en naar de wereld via aanwezigheid.

Ook als er stevige actie en een rauwe keuze nodig is, voor de ander inclusief mijzelf. Dan lijkt de magie weg, maar ze werkt dan alleen tijdelijk ondergronds.

Dan heb ik iets te doen wat ik niet gemakkelijk vind, me uit te spreken waar ik kwetsbaar voel. Te oordelen en te kiezen voor een waarde, ondanks dat anderen het oneens zijn. Uit te reiken, als een neiging opkomt naar zelf-doen, of ‘vertrouwen dat het dan nu niet voor mij..’. Te staan voor iemand (of een minderheid) waar een massa tegen is.

Op vele kleine momenten werd de afgelopen jaren ‘you shall not pass’ als een dans met de demon. Een vrije speelse dans. Een nieuwsgierig magisch ontdekken dat eindeloos doorgaat. In aanwezigheid. Voor de wereld, inclusief jou en mij.

#Modderigespiritualiteit #beinthedoing #moederschap #intensmens #metaphorsweliveby #polyvagaaltheorie #dabrowski #ontwikkeling #zijnskracht #bewustzijn #heel

maart 10, 2023 / Geen reacties

Verlangen – de vraag die mag blijven

Verlangen kan een afleidend iets zijn, zoals verlangen naar Netflix, eten, seks, alcohol spelletjes, of oplossingen bedenken. Het is vaak een vorm van afleiding, vermijding of onderdrukking (van bv emotie).

Dit is het soort ‘verlangen’ dat in de yogafilosofie RAGA heet. Aantrekking. Willen wat nu meteen fijn voelt. Aantrekking is de andere kant van afkeer, waar je van weg wil.

Vanuit vele oude tradities is de uitnodiging hier bewust van te worden en ruimte of pauze te voelen.

Verlangen op een diepere laag heeft te maken met levensvreugde. Jouw richting. Of verlangen naar essentiële voeding om het leven te laten stromen om jouw authentieke bijdrage te geven aan wat het leven (via je omgeving) vraagt.

Dit verlangen komt in de buurt van bij SANKALPA, intentie, in de yogafilosofie.

Ik noem het ook wel ‘de vraag die mag blijven’.

Afstemmen op het tweede, laten we het lekker luchtig 😉 ‘verlangen ten leven noemen’, valt te trainen. Via aandacht en ermee in actie zijn, doen, klank en beweging geven.

Dat versterkt de verbindingen in je hersenens om op ontdekking te zijn met dat wat je jezelf gunt vanuit je ware natuur.

Je kan als mens belichaamd bewust worden van dit levensverlangen via je felt sense – wat via je wijze lijf te voelen is. Dat kan zich tonen als diepe rust, kippenvel, een impuls om te bewegen, emotie, een zucht, gaap een beeld dat opkomt, of een kleur, of een glashelder inzicht (ahaa!).

Het gaat voorbij aan wat je wil voor je zgn gescheiden ik-je, naar waar je in ontmoeting bent met alles om je heen. Naar wat klopt met wat je de wereld in kan brengen als jij.

Je bent dienend door te dóen in contact met jouw/de levensstroom (prana, ruach, chi).

Daar ligt de vraag die mag blijven.

Ondanks alle antwoorden die je hoofd erop wil geven (en waar je ook lekker mee kan spelen als je wil, of je kiest om die gedachten als sneeuwvlokken verder laat glijden en opgaan in het geheel), blijft deze vraag, het verlangen ten leven.

Dienend aan jouw diepste natuurlijke groei-instinct en aan de hele samenleving. Want je brengt dan wat alleen jij op jouw manier te brengen hebt.

Wat gun jij jezelf? Hoe laat jij de vraag die mag blijven ronddwarrelen door je bestaan?

juni 24, 2022 / Geen reacties

De eerste keer in de praktijk

Het heeft me de afgelopen jaren veel gebracht, de kennis van de Polyvagaal theorie laten zakken naar wijsheid (lijf). Door ermee te oefenen, ontdekken en spelen, tot op een dag het ‘in the heat of the moment’ beschikbaar bleek.

Ik zie me nog staan, de eerste keer dat ik midden in een ruzie met Tim oude dynamieken en mij bekende gedachten opmerkte en daarnaast voelde dat ik zelfs midden in die stress en emotie, een andere keuze had. Een heel kleine gaatje voor die andere keuze eerlijk gezegd, maar ik kon erbij en zei ipv meer argumenten of meer gevoel te delen, tegen hem: ‘mijn zenuwstelsel staat zo aan nu, het heeft tijd nodig zonder praten. Wil je nu alleen een hand op me leggen?’

Echt niet gemakkelijk, want allerlei oude neigingen in me vonden zeker die laatste vraag te ver gaan en wilden ‘gelijk’ halen. En ik kon het aan om de verhalen in mijn hoofd over dit moment, over hem, over ons, niet te geloven en niet op door te gaan, maar puur bij mijn biologische staat van zijn te blijven. En dan ook nog eens op zo’n kwetsbaar moment uitreiken met die vraag.

Ik merkte hoe ik de aanraking echt kon toelaten en mijn zenuwstelsel langzaam kalmeerde. En echt, de verhalen verdwenen ook. Ik geloof dat ik later bijna juichend tegen hem zei dat de Polyvagaal Theorie belichaamd werd in me. En ik kon me uitspreken vanuit die heel andere plek, waardoor het bij hem ook iets anders deed in zijn zenuwstelsel, zonder dat alle afleidende en soms schadelijke ‘verhalen’ ook nog verwerkt moesten.

Er kwamen daarna nog eindeloos veel zenuwstelsel-ontdekmomenten, tussen ons, met de kinderen, met vrienden en vreemden, in ziektesymptomen, als reactie op gedachten en emoties, in de natuur en de samenleving. Ik laat het graag doorstromen vanuit mijn belichaamde ervaring tijdens elk retraite, elk coachtraject en elke yogales in meer of mindere mate.

Smullen van de Polyvagaal theorie in de praktijk, neuroceptie, onbewuste signalen van veiligheid, wat spelen nou eigenlijk is en hoe juist nieuwsgierig ópzoeken van ongemak en stress je meer innerlijke vrijheid en leiderschap geeft.

Als je nu heel graag meer in je zenuwstelsel wil duiken en de invloed op interactie, een emoties wil ontdekken en hoe wij mensen ‘werken’, in de wereld en het leven meer kunnen laten stromen: welkom bij de 3 maandstraining Belichaamd Leiderschap met theorie, 5 live dagen voor oefenen, speels en in rust. Start in september en april en je kan er STAP subsidie voor aanvragen,

Kom je top down (cognitief en theoretisch) en bottom-up (vanuit het lichaam) met ons mee ontdekken? Super, we laten samen met de groep de training steeds weer ontstaan.

mei 16, 2021 / Geen reacties

Opvoedtechnisch leren falen met yoga

Ik zit, nou ja, je zou kunnen zeggen ‘mokkend’ aan tafel. Ik ben alleen en neem een eerste hap van mijn bord. Het bord naast me is onbemand. Echtgeliefde is werken, één kind at onverwacht bij een vriendin en met het andere kind kwam ik tijdens het koken in een wat vaag conflictachtige situatie terecht en zij is boven.

Eerder schoot ik in een kleine kramp over de voorbereidingen van retraite die we organiseren in augustus. Mijn lichaam doet pijn, er is een tíkkie weerstand op marketing, een rommelig huis en kinderen die vakantie hebben. Dus logisch toch, deze geïrriteerde stemming, dat is gewoon vervelend voor me. Dus ik projecteer nog even op dochter die niet beneden kwam om te eten.

Als ze wel beneden komt, kijkt ze even verbaasd naar mijn half lege bord en barst in tranen uit. Ik reageer nog even uit mijn (zeer volwassen) mokstand, ‘ik riep net ‘waar ben je?!’ en je kwam niet’. Met meteen kortaf erachteraan ‘waarom huil je?’.

Ze kijkt even op en huilt met lange uithalen ‘ik moet gewoon huiuiuilen! Dat kan toohoch!?’

Ik adem meteen lichter, lach en kijk snel en mild naar mijn eigen mokgebeuren. Hoe fijn dat de yogic- en veerkracht-blik me hielp mijn kind te leren dat huilen ontladen is, het uitnodigt om te verbinden en er niet (direct) een antwoord nodig is op vragen als ‘wat is er gebeurd?’. Én dat ik ook opvoedtechnisch soms mag ‘falen’.

Ik sta op en krijg toestemming haar te omhelzen. De borden staan naast ons af te koelen. Ik laat haar huilen in mijn armen.

Het plakkende gemok in me ‘ikhebgelijk, want’ en ‘ikvoelmerot’, is compleet weg. Ik bemerk een vrije keuze om gewoon bij haar te zijn. ‘Wat een verdriet meisje’. Ze huilt nog harder. Als het afneemt en ze kan praten zegt ze dat ze dacht, dat ik gewoon wilde weten waar ze was en niet dat het eten op tafel stond. ‘Dat klopt’, zeg ik.

En in mijn innerlijke ooghoek zie de neiging opkomen om te zeggen ‘maar je wist heus wel wat ik bedoelde’.
Ik doe er niets mee. Heel zen bedank ik mijn brein voor dit zelfbeschermende mechanisme (om toch mijn gelijk te halen in die kleine nuance) en kies opnieuw bewust. Want het voegt nu niets toe aan haar, ons, mij, of de wereld, om mijn (zelfs al voorbije) emoties via haar te rechtvaardigen.

Emoties komen en gaan, soms maken we ze onbewust. Steeds vaker kan ik ze observeren en ontdekken wat ze willen of laten. Door dagelijks te oefenen is mijn innerlijke vrijheid enorm toegenomen. Dit hele besef komt heel snel voorbij daar in dat moment op de witte tafelbank met mijzelf om een huilende dochter gedrappeerd. En ik maak een nieuwe kleine keuze: om mijn volledige aandacht weer aan dit mooie kind te geven.

Ze huilt nog een beetje, maar als ik haar verdriet nogmaals erken, golft haar verdriet huizenhoog op. Ze zegt snikkend ‘het lijkt wel of jullie wat ik voor jullie gemaakt waardeloos vinden. Jullie doen er niets mee, het ligt steeds weer op mijn bureau en ik heb er heel lang aangewerkt’.

Ik voel een steek in mijn buik. Dit is de kern. Zachtjes aai ik haar wang en luister geconcenteerd naar haar huilen. En vraag haar waar in haar lichaam ze het voelt. Keel, buik, hart, zelfs in haar armen.

Opnieuw zie ik een neiging bij mezelf opkomen, namelijk zeggen dat dat niet waar is, dat we haar en wat ze maakte niet waardeloos vinden.
Ik zie ook dat het haar gevoelens tekort zou doen als ik dat op dit moment zeg en dat dit haar op lange termijn niet zou helpen.

Ik wil als moeder natuurlijk zeggen dat ze waardevol is, hoe bijzonder. Maar dat heb ik al heel vaak gezegd op rustige momenten en zal ik haar nog oneindig vaak zeggen. Nu zou ik het zeggen, omdat ik haar pijn in dit moment niet wil, eigenlijk niet aan kan. En wat voor boodschap geef ik haar daarmee? Dat deze emotie te zwaar is, ook voor haarzelf.

Dit zal niet de laatste keer zijn dat ze zich zo zal voelen. Dus mijn werkelijke taak is haar nabij zijn, zodat ze vertrouwt dat ze dit gevoel kan dragen. En dat ze tegelijk op een diep niveau weet dat ze waardevol is.

Ik ben dus stil en laat haar voelen. Dat zware. En ben bij haar.

In de stilte dring bij mij door hoe mooi ze het formuleerde. Ze was niet stellig en betrok het waardeloze niet op haar als persoon. Ik check dat even: ‘wat als we het echt waardeloos vinden?’.

‘Dat vind ik niet leuk’.

‘Zou jij dan minder waardevol zijn, of zouden we minder van je houden?”Nee!’, wel stellig nu.

‘Kun je dat naast dat pijnlijke gevoel voelen in je lichaam?’

‘Ja, dat past wel.’

Nu alles er mocht zijn, ze mijn vertrouwen mee kon krijgen dat ze dit aan kan en ze overtuigt is van haar eigenwaarde, zeg ik ‘ik geloof niet dat we het waardeloos vinden. Zullen we daar straks met papa nog even op terugkomen?’. Dat vindt ze fijn en met een lach draait ze zich naar haar bord.

Ik schrijf na het eten een blog 🙂

***Veerkracht in alledaagse momenten en hoe yoga werkt. He? Yoga is toch voor flexibiliteit, tot rust komen en fancy leggings op de mat? Nee dus!

Het gaat over innerlijk observeren, bewustzijn, ontwikkeling. Dat klinkt natuurlijk lekker groots en vaag, daarom deel ik concrete momenten waarin ik heb ervaren dat yoga me heeft ondersteund om daar te komen waar ik ben. En om vele kleine andere keuzes te maken, met grote impact. De oefening op het yogapad helpen om de richting van mijn wijze lichaam te horen, om te vertrouwen, intuitie ruimte te geven en levenslustig te bruisen en ontdekken.

Als je op een stukje van dit opvoedpad graag een reisagent hebt, you know where to find me !

december 11, 2020 / Geen reacties

Sneren en het zenuwstelsel

De oefening is een compliment of een sneer te geven aan iemand op een stoel. Deze persoon mag niet (zichtbaar) reageren. De persoon heeft als opdracht te incasseren: innerlijke reacties op te merken en met een neutraal gezicht te kijken. Ook naar het publiek dat zit te kijken naar de interactie.

Als ik zelf op de stoel mag plaatsnemen, kan ik rustig aanhoren wat er gezegd wordt, positief en negatief, mijn emotie en lijf blijven kalm, merk ik op. En mijn gezicht heeft met gemak een neutrale stand. Het heeft niet met mij te maken wat er om me heen gebeurt, terwijl ik hier zit. Ik laat de opmerkingen als vanzelf bij de sprekers.
(Dat is in het dagelijkse leven soms anders 😜 )

In het vervolg ben ik een van de ‘sprekers’. Ik volg eerst een beweging en positieve gedachte naar iemand, maar als ik opmerk dat mijn neiging herhaaldelijk is om complimenten te geven, of het bedacht om-en-om te doen, wacht ik. De stilte om die neiging én dat opmerken in mijn lichaam te laten uitdoven.

En ineens komt er een ‘wat ben jij een eikel!’, fel uit mijn mond. Terwijl ik ga zitten, voel ik mijn handen trillen, mijn hart sneller kloppen en een onrust door me heen gieren. Aha, zenuwstelsel vol aan. Ik blijf erbij zitten, het uitdoven vlot niet. En ik verwonder me weer eens over mijn systeem. En dat het niets te maken heeft met de reactie van de ander (die was er niet), of met het ondergaan (ik was nu de ‘dader’), niet met gedachten die ik hierover heb (er is geheel geen ruimte voor gedachten tussen het trillen door zelfs) en ook niet (alleen) met mijn spiegelneuronen die meeleven met het slachtoffer tegen wie ik uitviel.

Mijn systeem schrikt blijkbaar soms van felheid, van harde woorden, ook uit mijn eigen mond. Of misschien wel vooral.

En ik kan natuurlijk met alle macht willen dat het snel weer uitdooft (been there done that), maar daarmee bied ik feitelijk slechts weerstand aan mijn systeem, keur ik af wat het doet.

Dus ik zit erbij en kijk ernaar. En doordat het niet gevoed wordt door gedachten, uitleg of interpretatie én ik me veilig voel (dat was vele jaren oefenen) in mijn lijf, zelfs met deze stress-rush, en in de omgeving van de groep, is dat het. Niet méér.

Dit is het. Een biologisch systeem dat op hol gaat en tijd nodig heeft voor herstel. Ok. Check.

Wie weet hoe het verandert in de toekomst, maar dat is voor dan. Het experimenteren om hier snel uit te komen heeft een valkuil waar ik in dit moment uitbleef, zonder de waarde daarvan te ontkennen. Iets met kind en badwater.

Voor nu zit ik, met zachtheid, een ‘ja’ en nieuwsgierig open te kijken naar mij, en (als het lukt) een stukje te delen met een ander uit mijn ervaring in dit moment.

Ik ga mee in een lijfelijke beweging zodra ik die impuls voel.

— voor een client in traject tekende ik laatst de polyvagaal ladder: Mijn zenuwstelsel zat in de onderste trede en kwam – zonder tijdsdruk!- weer omhoog, via mobilisatie, naar veilige sociale betrokkenheid.

Meer hierover? Blogs over de Polyvagaal Theorie

#avontuur #kenjezelfenhelpdesamenleving #speel #doelloos #tochnietdoelloos #polyvagaal #theschoolofplay #eigenwijsinevenwicht

april 23, 2020 / Geen reacties

Mijn weg met (hoog)sensitiviteit en begaafdheid

Na de dood van mijn geliefde 18 jaar terug, rouwde ik rauw. En kreeg ik een boek over hooggevoeligheid dat me nogal raakte, net als het boek ‘het drama van het begaafde kind’. Door de maatschappelijke ontwikkelingen rondom dat thema de jaren erna, bleef ik er liever van weg, en wilde mezelf zeker niet zien als hoogsensitief, hoogbegaafd of iets wat daarop leek.

Toen ik moeder werd 11 jaar geleden, observeerde ik ons kind aandachtig. En zij observeerde mij. Vanaf dag 1 op een manier die de kraamverzorgster nogal opviel. En dat bleef. Haar snelheid en openheid in ontwikkeling (lopen, klimmen, praten, schrijven) bestond naast haar vertraging in sociaal wenselijk reageren en de manier waarop ze tijd nam voor een veelheid aan onderwerpen. Haar genuanceerdheid, empathie en nieuwsgierige interesse in grote leventhema’s zoals oorlog en dood vanaf haar tweede levensjaar vielen op. Ik deed een gedeelte van de opleiding psychologie, waaronder ontwikkelingspsychologie en bestudeerde allerlei opvoedingsvisies.

Hoogsensitiviteit kwam weer in beeld. Ondanks mijn allergie voor de term. Om dit wonderschone mensje te laten zijn wie ze is, paste het niet om die sensitiviteit maar onder te schoffelen. Het was namelijk een prachtige eigenschap. Na de geboorte van een tweede wondelijk sensitief meisje met enorme energie, was het onvermijdelijk om ook mijn eigen sensitiviteit aan te kijken. Door een artikel van Elke van Hoof en daarna de bijzondere verdieping van Xandra van Hooff, destijds van Gave Mensen, heb ik hoogsensitiviteit volledig (cognitief, wetenschappelijk en doorleefd) bekeken en omarmd, via de opleiding ‘Psychologie van Hoogsensitiviteit’, met ook de link naar hoogbegaafdheid.

Intussen had ik ook opleidingen afgerond tot NLP practitioner, kindercoach en tot systemisch jeugd -en gezinscoach.

Zo zocht ik hoogsensitiviteit, begaafdheid, trauma, overprikkeling, emotionele intensiteit, stress tot in de donkere holletjes van mijzelf, de samenleving en de theorie op.

Om daarna weer los te laten. Want uiteindelijk ben ik gewoon een mooi mens.

En wil ik een ander mooi mens, jou, je team, je gezin, leren kennen als mens en je inspireren.

december 11, 2018 / Geen reacties

Een stokstaartje en een archeoloog

Wat hebben die nou met elkaar te maken? Mij! En misschien wel jou.

Vijftien jaar geleden bij een opdracht om mensen te vragen naar positieve eigenschappen van je, schreef een vriend:

“Nieuwsgierig, associatief, sensitief: Bij elk gespreksonderwerp dat ik aansnij heeft Monike vele vragen, wil alles weten, liefst ook voelen en ze komt er weken later nog op terug.”

Lees (en huiver eventueel) hoe een opdracht in oktober dit in andere vorm bevestigde.

Op mijn werk hoorde ik regelmatig als grap én waarschuwing van collega’s:

“Voordat ik überhaupt door heb dat er iemand bij de receptioniste staat, heb jij al gehoord waar die cliënt voor komt, dat de receptioniste zich ongemakkelijk voelt, of dat er belangrijke informatie ontbreekt, of dat er een dwingende situatie ontstaat en ben je als speedy gonzales naar het bureau gerend.”

En mijn psychotherapeut benoemde ooit wat ik deed (mezelf en mijn geschiedenis en die van mijn voorouders ontdekken)
“grondige persoonlijke archeologie“.

Je zag met de titel van dit blog in gedachten, vast bij mijn werkvoorbeeld al het stokstaartje voor je, alert op de wacht en rennend bij dreiging.
Niet? Oh.

In ons huis zijn stokstaartjes vaak onderwerp van gesprek. Mijn echtgeliefde heeft er een zwak voor. En noemt mij (al dan niet liefkozend 😬) regelmatig een stokstaartje.

Tijdens een huiswerkopdracht uit blok 1 van de opleiding Hoogsensitiviteit kwam dit alles boven. Tegelijk ongeveer. De opdracht was: bedenk metaforen voor hoogsensitiviteit.

Uitstelgedrag en daadkracht

Eerst kwam er weerstand, die zich vermomde als uitstelgedrag, want ‘metaforen bedenken lukt me best, dat doe ik nog wel wel.’

Toen het gevaar van de deadline inzicht kwam, sloeg ik alarm, vatte me bij de kladden tot op de metaforenpagina. En toen sloeg ik dicht, ontstond er paniek. ‘Mijn metaforen zijn niets waard. Te ingewikkeld. Te simpel. Straks denkt nog iemand dat ik hoogsensitiviteit iets vind om jezelf op de borst te kloppen. Die voorbeelden zijn maar losse associaties. En wat weet ik nou helemaal over stokstaartjes?!’

Aha, dit laatste kan ik te lijf gaan! Dus (als een jawel, archeoloog, natuurljk) ploos ik Google door.
Wist je dat stokstaartjes met verschillende geluiden, de verschillende risico’s aanduiden aan hun groep?

Of dat stokstaartjes de kindertjes van andere stokstaartjes melk geven indien nodig?

En ook heel belangrijk voor de HSP metafoor: als ze op wacht staan, niet eten en tot 20% van hun lichaamsgewicht verliezen?
(Ken je dat, in focus en met deadlines vergeten te eten?)

Dus.
Ik schreef de metafoor in mijn map. Wel nog met potlood.

Verdieping, verwerking en afstoffen

Door naar de tweede metafoor. Ik zag het voor me. Zie jij ook de archeoloog bezig?
Hij die enthousiast is bij elke kleine verkleuring van grondlagen? Die zorgvuldig de centimeters uitpluist met een kwastje om de schatten te vinden? En deze dan liefkozend en zorgvuldig bekijkt, bestudeerd en dan netjes bewaard. en regelmatig weer opzoekt.
Onderwijl op naar een nieuwe aardlaag om het hele traject opnieuw mee te maken.

Ik zag mezelf terug door de ogen van de psychotherapeut en kon me aardig vinden in de metafoor.

En hop, de volgende associaties rolden alweer binnen.
Naast de happy archeoloog, kijkt ‘de gemiddelde’ mens (die bestaat niet natuurlijk, maar laten we hem toch opvoeren voor metafoor-sake) bedenkelijk: ‘wat een poeha om een hoop aarde, ja er zijn nou eenmaal meerdere kleuren grond. En dan waardeloze scherven als ‘schatten’ beschrijven, je kan ook overdrijven!’.

En dat de archeoloog zich dan wat onbegrepen voelt en/of de ander niet begrijpt, maar toch van zijn vak blijft houden?

Oh, wacht, er zijn er natuurlijk ook weer anderen die genieten van de schatten (in musea te bewonderen) en collega-archeologen die graag meesparren.

Associaties en keuzes

Voor wie geheel tot hier gelezen heeft en dacht wat een hak-op-de-tak: klopt. Een klein inkijkje 🙂.

En voor wie dacht: logisch, zo gaat dat in mijn hoofd ook: wat als je daarna maar één van de metaforen zou mogen kiezen? Ja he, ellende!

Nou. En toen kwam dus die opleidingsdag en mochten we in tweetallen maar één metafoor uitkiezen en tekenen. Dat kiezen lukte niet. Na overwegingen en overleg nog niet. Kostte onnodig tijd. Frustratie. Wat is de juiste keuze? Die het beste overbrengt wat we willen zeggen. Ok klaar nu. Dus besloten we weloverwogen (hehe): de stokstaartjes en de archeologen ontmoeten elkaar blijvend op een tekening. Hij is nog niet af die tekening, kan nog aan gewerkt. Zag ik aan de reactie van een collega-student. Ik heb nog een beetje meer tijd nodig…stop. Adem.

Dit hele verhaal omvat het wel een beetje: dat diepverwerkende en omgevings-sensitieve brein.

Stokstaartje en de archeoloog metafoor voor het hoogsensitieve brein

Denk ik nu. Tot er weer een gevoel of gedachte opkomt die hierin niet (kloppend) staat verwoord en het alarm weer afgaat, standje alert de archeoloog op onderzoek uitstuurt om dit blog alsnog te verbeteren.

Snel op verzenden drukken nu dus.

december 3, 2018 / Geen reacties

Wijsheid in het woud

“Nou meiden, meer jungle kunnen we jullie niet geven”. Ik kijk om me heen en kan alleen maar stil zijn. We zijn na drie uur klauteren, soppen en vallen, zonder een enkel bestaand pad te hebben gezien, aangekomen bij de waterval waarmee een zijrivier van de Rio Napo begint. Midden in het regenwoud, totaal verlaten van de bewoonde wereld.

Met een vriendin ben ik als twintigjarige naar Equador gereisd om een vriend op te zoeken. Vriend B, met wie hij daar is, beklinkt ons moment ergens tussen Tena en Mishualli met bovenstaande woorden. Alle vier worden we in stilte overspoeld door geluk. Ik neem een duik in het water en laat de tocht hierheen nog eens door me heen gaan.

Angsten, aanvaringen en acceptatie

Het was soms pittig, hijgend beklommen we rots na rots door de dichte begroeiing en soms trokken de jongens ons omhoog. Op een moment viel mijn vriendin verkeerd en haalde haar hand flink open. We waren niet op pad gegaan met een EHBO kistje en dit moest wel verbonden worden. Met een afgescheurd T-shirt is een drukverbandje aangelegd. En ze besloot toch door te gaan.

Ergens onderweg leun ik tegen een rots om verder te komen en schreeuw het uit. Mijn spinnenfobie wordt ultiem beproefd: er loopt een reusachtige spin over mijn hand, groter dan mijn hand zelf. Ik sta in shock na te trillen en besluit dat deze angst nu geen ruimte heeft. We moeten hoe dan ook terug naar de bewoonde wereld, die inmiddels 2 uur lopen ver is. We gaan verder. (Die nacht zal ik continu vreselijke nachtmerries hebben over spinnen die mijn leven overnemen. Achteraf een keerpunt, mijn fobie reduceerde de jaren erna tot ongemak rond spinnen.)

Het water slingert me onderuit, ik ga kopje onder en voel de natuurkracht volledig

Een stuk verder moeten we de rivier oversteken, vanwege onmogelijk door te komen begroeiing aan onze kant. Zorgvuldig is een plek in de rivier gezocht, smal genoeg om een touw te spannen. Een van de heren worstelt zich door de hevige stroom heen met één kant van het touw. Dan ga ik en ik voel me onoverwinnelijk. Spanning en blijdschap stromen door me heen en ik loop niet volgens opdracht stroomopwaarts langs het touw, maar aan de andere kant. Ik laat het touw zelfs even los om de kracht van het water volledig te ervaren.

Dan gaat het mis. Het water slingert me onderuit, ik ga kopje onder en voel de natuurkracht volledig. Vriend B aan de overkant gooit me een touw toe, terwijl ik met de stroom mee genomen word. Wonderbaarlijk genoeg weet ik dat met één hand uit de lucht te grissen, als mijn hoofd een moment boven water komt. Hij trekt me tegen de rots aan, waar ik met zijn hulp, trillende benen en moeite tegenop klim. Ik lach stralend van adrenaline ‘dat was een ervaring!’ en krijg een klap in mijn gezicht en een donderpreek. Of ik wel besef hoe dichtbij verdrinken het was en dat hij dan zijn leven had moeten wagen door me achterna te springen. Vriendelijk verzoek om de situatie serieus te nemen.

De angst voor afwijzing kan het niet op tegen de angst voor de hoogte, de val

En nu zwemmen we vreedzaam onder de waterval en klim ik voorzichtig achter vriend A aan omhoog tot halverwege de waterval. Doel is om er van af te springen, terug klimmen is te gevaarlijk. En dan blokkeer ik.

Ik durf met geen mogelijkheid. Hoe ze ook op me inpraten – en ik op mezelf- en wat ze ook voordoen aan sprongen, ik lijk verstijfd. De tijd verstrijkt en ik met mijn onoverwinnelijkheid voel me behoorlijk stom. Maar de angst voor afwijzing kan het niet op tegen de angst voor de hoogte, de val, of wat het ook is. Vriend A komt naast me zitten. Praat rustig, maakt grappen. Hoelang we daar zitten weet ik niet, maar samen komen we zover dat ik spring. Mijn gezicht vertrokken van angst en dan de bevrijding van het water, de opluchting en overwinning. Ik kom boven.

Van waterval naar wijsheid

Regenwouden, oceanen, of woestijnen en oude beschavingen als de Maya, Australische Aboriginals, of Kelten, hebben me vele keren geopend. Van alle reizen door de jaren heen raakten vooral die ontmoetingen aan een kracht in mezelf.

Enkele jaren terug deed ik vanuit deze verwondering een basiscursus Sjamanisme. We mogen daar een Axis Mundi (Latijn voor ‘wereldas’) vinden in onze herinneringen. Dit oeroude begrip geeft een verbindingslijn aan tussen het zichtbare en het onzichtbare, tussen het aardse en andere sferen. Via een geleide meditatie en de klanken van de trom, sta ik twintig jaar later ineens weer in de jungle van Equador, bij die waterval. Bijna net zo echt als toen.

Nu erover schrijvend, kan ik geen beter pad van verbinding bedenken dan dat. Daar vielen krachtinspanning, avontuur en overgave samen. Daar werd afzondering van de maatschappij gecombineerd met een wonderlijke nabijheid van mijzelf, rauwe prachtige natuur en vrienden. Daar werden grote angsten verbonden met moed en liefde en er was begrenzing. Ze reisden alle mee, op een manier waar ik toen aan toe was. Daar was ik deel van de wilde natuur. Daar heersten natuurwetten. Daar hing energie van het woud, die ons alle vier oversteeg.

Ik ben blij dat de herinnering levend werd en een levenslange hulpbron mag zijn. Die plek is toegerust me te verbinden met de wijsheid in en om me heen. Ik ga er regelmatig heen en reis door al dat moois in me.

Wat is jouw innerlijke plek waar zoveel samenkomt dat deze bijdraagt aan je evenwicht?

november 6, 2018 / Geen reacties

Is hoogsensitiviteit overprikkeling?

“Ik ben hoogsensitief, want ik kan de hoeveelheid prikkels in deze maatschappij niet aan!”

Dat klinkt als een logische conclusie. En haast vaststaand, dat er niets anders te doen is dan dit feit maar accepteren. Is het ook kloppend als we kijken naar wat er inmiddels wetenschappelijk bekend is over hoogsensitiviteit? Of hebben we het hier over twee verschillende dingen? En wat is het nut om je te verdiepen in hoogsensitiviteit of emotionaliteit?

De bomen en het bos: hoogsensitief, hooggevoelig, prikkelgevoelig, overprikkeld

Laten we eens op onderzoek gaan en beginnen met de termen. In Nederland worden de woorden hoogsensitief en hooggevoelig door elkaar gebruikt. De Engelse populaire term hiervoor is High Sensitive Person (hsp), waar de wetenschap spreekt over Sensory Processing Sensitivity (SPS). In Belgie kiest professor van Hoof evoor om hoogsensitief en hooggevoelig als twee verschillende zaken te definieren. Dat maakt het soms wat verwarrend. In dit blog kies ik voor hoogsensitief, waar ook HSP, SPS (of in Nederland: hooggevoelig) kan staan.

Kort door de bocht zou je hoogsensitief kunnen lezen als een combinatie van diepgaande verwerking en omgevingsensitiviteit.

Het ‘Belgische hooggevoelig’ heeft te maken met prikkelgevoelig zijn, snel last hebben van zintuigelijke prikkels (licht, geur, labeltjes in kleding, externe stimuli), emotionaliteit door overprikkeling en het gemak waarmee je mentaal overweldigd raakt.

Hoogsensitiveit, een aangeboren positieve eigenschap

Hoogsensitiviteit is een aangeboren eigenschap, waarvan de afwijkende breinwerking is gezien op hersenscans. Je bent meer zelfbewust (voor de liefhebber: onderzoekers vonden een actievere Precuneus, waar het vermogen voor zelfreflectie en zelfbewustzijn zetelt), neemt meer nuances waar en verwerkt (zintuigelijke) prikkels grondiger (er zijn meer hersengebieden betrokken). Je wordt geraakt door subtiele en positieve dingen in het leven, zoals muziek, kunst en lekker eten. Je bent nieuwsgierig en empathisch. Het sterk geraakt worden geldt ook voor de ‘moeilijke’ emoties zoals afwijzing, schaamte, angst, overweldiging in het leven.

Uit onderzoek blijkt dat een hoogsensitief persoon meer hersteltijd nodig na afloop van taken/bezigheden. Kort geinterpreteerd: overprikkeling kan een gevolg kan zijn van hoogsensitiviteit, maar dat hoeft niet. Uit ander onderzoek blijkt dat een (positieve) omgeving meer invloed heeft op een hoogsensitief persoon, dan op de minder sensitieve persoon. De hoogsenstieve persoon kan in een positieve omgeving volledig tot bloei komen en volop van het leven in alle nuances genieten.

Emotionaliteit en prikkelgevoeligheid

Prikkelgevoeligheid op zichzelf kan hele andere oorzaken hebben, zoals trauma of een stoornis in het autisme-spectrum. Een getraumatiseerd persoon laat ook kenmerken zien als overalertheid, schrikachtig, moeilijker grenzen ervaren en/of aangeven, of emoties van anderen moeilijk kunnen onderscheiden van de eigen emotie. Daarnaast kan een persoon met trekken van autisme zeer overprikkeld raken van kleding, ruzie, lawaai of hitte en kou. En natuurlijk zal ook iemand die ver voorbij de eigen (prikkel)grens is doorgegaan, overprikkeld zijn. Emotionaliteit door overprikkeling heeft aandacht nodig. Het kan bij gebrek daaraan leiden tot een constante staat van stress en een voortdurend overweldigd voelen door de eisen van een hectische maatschappij. Soms lukt het niet om zonder hulp uit de overweldiging te komen en is er professionele hulp nodig.

Heb je als hoogsensitief persoon iets te leren?

We zagen al dat de kern van hoogsensitiviteit een kwaliteit is én tegelijk dat een hoogsensitief persoon meer prikkelgevoelig is, door het zien en voelen van vele nuances en de diepgaande verwerking ervan. Dat betekent ook dat je als hoogsensitief persoon voortdurend overprikkeld kan raken als je je eigen sensitiviteit niet kent, niet geoefend hebt met grenzen en afwijken van de meerderheid, of niet geleerd hebt hoe ‘goed voor jezelf zorgen’ er dagelijks uitziet, op de lange termijn. Herken je dat?

Het is belangrijk te leren wanneer het nodig is je even terug te trekken uit de drukte en hoe op tijd een rustdag in te plannen. Maar gezien je omgevingssensitiviteit ook, hoe je omgeving invloed op je heeft en hoe een veilige omgeving voor jezelf te creeeren. Ontdek en expirimenteer om te leren hoe jij het beste ontprikkelt en energie krijgt en tot slot heel belangrijk: hoe je kan oefenen in veerkracht. Zeker in deze snelle en overvloedige samenleving. Het kennen van je eigen brein en je (andersoortige) behoeften steunen je om zorgvuldig met deze bijzondere eigenschap te leven en er vooral van te genieten.

Uiteindelijk gaat het niet over ‘termen’, maar over jou: wat jij nodig hebt en de wereld te geven hebt.

Eigenwijs in Evenwicht biedt lezingen, workshops en begeleiding op het sensitieve pad