Ouders: Wees het meeste ruime zenuwstelsel in de kamer
✨ Je kan dan bij een ontregeld zenuwstelselstaat van je kind zijn zijn én open en betrokken blijven.
Kinderen vinden hun weg naar zelf-connectie en met de ander vanzelf: het lichaam, hun natuur, weet de weg, als aan hen de juiste omgeving gegeven wordt.
✨ Lukt soms niet? Natuurlijk niet, als ouders ga je ook door alle zenuwstelsel staten heen en onze kinderen kunnen precies prikken (trigger) waar we zelf nog niet aanwezig bleven voor onszelf.
✨ Maar: elk moment is nieuw! In relatie met je zenuwstelsel, je kind en omgeving co-creëer je gewoon een nieuw moment met compassie.
Pak je het vorige moment (toen je tegen je kind schreeuwde of boos wegliep) nog even op. Met een playfight, een excuus, een luisterend oor, een knuffel of grapje in verbinding.
✨ En dan nog 2 dingen.
Herinner jezelf dat je liefde bent en de beste ouder voor je kind bent en wil zijn.
Geef zelfzorg eens voorrang 🙃🤩
Niet alleen door soms een moment voor jezelf te plannen, maar groter: tijd plannen om je eigen zenuwstelsel te laten ontladen, co-reguleren en herbedraden.
👣 Eigenwijs in evenwicht staat voor belichaamde compassie en betrokkenheid bij je zelf, elkaar, de aarde en om dood, rouw en stress niet gescheiden te zien van leven, liefde en flow. Thuis in je lijf en leven. Be in the doing via modderige spiritualiteit. Laten we verhalen en ervaringen van zin delen met elkaar.
Ken je de “2-minutenregel” van James Clear? Hij noemt dit als oplossing tegen uitstelgedrag door nieuwe routines zo klein mogelijk te maken.
Het kan een wereld van flow openen en een ingang zijn als je jezelf iets nieuws gunt. Het gaat voorbij het mentaal afdwingen van een nieuwe gewoonte of jezelf vol discipline een gezonde routine aanwennen.
Tijdens de 1-op-1 innerlijke reizen of trainingen laten we mensen experimenteren met die korte tijd, een kleinste stap, om iets nieuws te doen:
* Geen yogales volgen, maar de 6 richtingen van de rug ontdekken
* Twee minuten doen wat je lichaam wil (ipv uitpluizen wat je lichaam ten diepste zegt)
* Twee min een alsof-verhaal vertellen waarin jouw waarde in het dagelijkse al geïntegreerd is (ipv een workshop volgen over het belang van waarden)
* Een minuut stress-dansen gevolgd door een minuut het tegenovergestelde dansen (ipv trainingen lang leren met stress om te gaan)
* Geen uur ademen of meditatie, maar 6x bewust 8 tellen uitademen
* Geen dag in de week vrijwilligerswerk, maar een praatje maken met de dakloze bij de supermarkt terwijl je haar een broodje geeft.
* Een sprankelend kaartje schrijven ipv die sociale afspraak die je maar steeds uitstelt
Daarbij open te staan voor genieten, door er met je hele lichaam en aandacht bij te zijn, die paar minuten. En jezelf dus niet stiekem toch druk op leggen om door te gaan.
Zodat de oefeningen die je lijf lekker of neutraal vond, toegankelijk blijven voor thuis, in de supermarkt of op je werk. Als je het klein maakt, in minder dan twee minuten, ga je het meestal gewoon doen, zonder veel nadenken. Dan werpt je brein niet tegen dat je geen tijd hebt, of het te ingewikkeld is, of dat je er eerst rust voor moet hebben.
Zoals James Clear het zelf verwoordt: “Iedereen kan een minuutje mediteren, een pagina lezen of een kledingstuk wegleggen. Een nieuwe gewoonte zou niet moeilijk moeten zijn. De eerste twee minuten zijn altijd simpel. Als je daarmee begint, komt de rest vanzelf!”
Ik zou nog toevoegen: doe het niet om verandering af te dwingen, maar om jezelf die 2 minuten te gunnen en te experimenteren.
Wat gebeurt er als je uitstelgedrag opmerkt bij jezelf en je ziet dat als een metertje, een signaal, een uitnodiging om dat wat je uitstelt, wat kleiner te maken?
—> Waar ga jij minder dan twee minuten mee onderweg zijn op gebied van welzijn en compassie? Wat kies je vandaag voor allerkleinste stap rond beweging, adem, zelfzorg, dankbaarheid of iets voor anderen doen? Niet omdat het koet, maar omdat het lekker is of je nieuwgierig bent?
Eigenwijs in evenwicht staat voor belichaamde compassie en betrokkenheid bij je zelf, elkaar, de aarde en om dood, rouw en stress niet gescheiden te zien van leven, liefde en flow. Thuis in je lijf en leven. Be in the doing via modderige spiritualiteit. Laten we verhalen van zin delen met elkaar.
Hé? Dat is raar, als yogadocenten ga je toch niet achtbanen de hele dag? Dat hoorden we vaak rond ons dagje Efteling met de tieners vorige week.
Zo grappig! Voor mij juist logisch: zenuwstelsel training to the Max in de Efteling!
Mijn zenuwstelsel gaat flink aan bij hoogtes. Dus in de Baron, als je voorover hangt (op de eerste rij natuurlijk, want de tieners ..) hoooog boven de Eftelingvloer, kalmeer ik liefdevol mijn systeem met rondkijken, gedachten niet geloven, hummen, lachen.
En dan die intense drop… Mijn systeem slaakt oerkreten = het sympathische zenuwstelsel (beschermen door beweging) Middenin ervaart het blijkbaar doodsangst en valt stil: de schreeuw stopt, bewegingen stoppen, adem stopt of gaat oppervlakkig = dorsaal zenuwstelsel (beschermen door bewegingloosheid).
Het sympathetische komt weer online in de bocht erna met zuchten en lachen. Als de ride is afgelopen zit ik verstild: verwerking, integratie, ook nog tijdens het lopen erna; de stress hormonen worden langzaam herstel hormonen.
En dit… dit doen we allemaal graag en vrijwillig met ons zenuwstelsel. Hier in de Efteling met hordes mensen in achtbanen. Dwars door alle staten van het zenuwstelsel heen keer op keer. Flexibiliteit trainen in het zenuwstelsel doordat we erbij lachen, we duiden het als ‘veilig’, ook al gaat ons biologische systeem aan.
En we doseren waar nodig. Zoals een vriend van dochter zei ‘ik hou niet van doodsangst voelen, dus de baron sla ik over’.
Misschien sla jij achtbanen sowieso over en kijk je spannende films of series, lees je boeken, huil je bij kunst of muziek. Manieren waarop ons zenuwstelsel door alle gezonde staten heen gaat. We voelen verbinding met ons lijf, lachen of huilen, en weten: dit gevoel is straks weer voorbij.
Het gekke? Als datzelfde gebeurt door dingen als een rotgesprek, een val, een boze vrouw, een toets, falen of afwijzing, gaan we niet voelen, schudden, huilen of lachen en weten dat het zo voorbij is. Dan gaan we erover denken en ons best doen voor oplossingen. In plaats van al die gedachten voorbij te laten gaan en met wat is te zijn.
Zie je hoe yoga en de Efteling elkaar insluit? 😜 same same but different.
Eigenwijs in evenwicht staat voor belichaamde compassie en betrokkenheid bij je zelf, elkaar, de aarde en om dood, rouw en stress niet gescheiden te zien van leven, liefde en flow. Thuis in je lijf en leven. Be in the doing via modderige spiritualiteit. Laten we verhalen en ervaringen van zin delen met elkaar.
In elkaar gezakt zit ik op de vensterbank met tranen in mijn ogen en voel me slapjes. Het is midden in een practice met 20 anderen uit 12 landen, maar dit voelt niet als oefening. Dit voelt ‘waar’.
Ik zit alleen.
Precies zoals ik me voel.
Op een plek net buiten het oefen-veld.
Ook precies zoals ik me voel.
Niemand kijkt om.
De trainer is druk met de oefening uitleggen.
Ik zie mijn schouders nog meer zakken, voel de zwaartekracht alsof ik met molenstenen naar beneden gesleurd wordt. Ik ben getuige van wat er gaande is in me. Er is zelfs een sliert bewustzijn dat ik nu kan kiezen om te gaan staan en braaf de oefening mee te doen. Om een glimlach van buiten te produceren.
En er is bewustzijn op het bombardement aan gedachten dat in mij gaande is.
Context van deze ervaring
Zondag kwam ik, na zaterdagnacht een huisartsenpostenbezoek, mentaal en fysiek strompelend binnen bij een retreat Vocal Sound Healing level 3. Met flinke infecties die uitbreiden op mijn been en een achtbanend zenuwtstelsel.
Het herstel is gaande, weet ik, ook al is er pijn en angst. Ik kies om mijn biologische en emotionele systeem, dat de weg wel weet in heling, te supporten. Tegelijk is er een oernood om tijdens de support aan mezelf, steun te ervaren. Ik reik dus uit voor steun.
Of nou ja, dat schrijf ik makkelijk 😅, maar dat uitreiken is in dorsale ‘uit’-staat, is niet vanzelf of makkelijk.
Onze automatische gedachten willen beschermen, zelfs met onwaarheid
Want gedachten die vanuit een dorsale (collaspe) zenuwstelsel-staat automatisch opkomen eisen het bijna om geloofd te worden. Je kent ze vast deze gedachten.
‘ik ben alleen’
‘iedereen vindt elkaar, ik niet, ik voel en denk anders’,
‘ik ben alleen leuk als ik leuk doe’,
‘ach ja, laat maar, het kan zoveel erger’,
‘kijk ze zich allemaal fijn en veilig en verbonden voelen, nou ik voel onveiligheid’.
Of:
‘nou ja, ik kan en doe het wel alleen, dat lukt heus wel weer’,
‘niemand snapt mijn eigenheid, dus als ik maar van mezelf hou, is het goed’
‘anderen zijn gewoon minder sensitief, slim, diep, bewust (vul hier jouw lijn van gedachten in) dan ik’
En dat geloven. Dat als waar aannemen. Denken dat we iets met die gedachten moeten.
Dan gaat een parallelle werkelijkheid verloren.
Dan is uitreiken voor steun, of überhaupt laten zien hoe het gaat, onmogelijk.
Ken uzelf
Inmiddels ken ik mijn biologische werking en kon ik de bewegelijkheid zien, ondanks de overload aan fysieke en oudzeer pijn-prikkels. Zag ik de neiging naar de ‘(on)waarheid van mijn gedachten geloven’
En kies ik klein: om niet de glimlach te brengen voor de groep, of de eenzaamheid alleen te dragen, of weg te gaan. Ik kies om de gedachten te laten komen en gaan, mijn zenuwstelsel te eren zoals het is. In mij en de groep.
En dan is er die ene mens, dat kleine anker, dat groots is in de ervaring van mijn zenuwstelsel. Ze maakt contact, vraagt hoe het gaat en ik laat de ontsteking zien.
De connectie, die er al was, maar waar ik even niet bij kon, kan ik ontvangen. Ik merk de spleet ‘where the light gets in’ op en laat die bewuster worden. En doe ik dus de oefening mee.
Zonder ruis van verhalen
Ik zit in de vensterbank dus, in de buurt van de ‘freeze’ staat wat de oefening was, maar iets verder naar achter, alleen, bijna op de grond.
Plots vraagt de trainer iets, waardoor ik mijn hand omhoog voel schieten. Hij knikt vragend.
”I’m in collapse, not freeze”.
Dan de directieve uitnodiging:
“Ok, laat je stem vandaar uit maar klinken”
En zonder enkele gedachte, zonder mening of oordeel, voel ik hoe mijn stem naar buiten klinkt.
Fragiel, trillend, klein, tranend en alleen.
Dit is groot.
Ik val stil.
En samen.
Nooit eerder gebeurde dit op deze manier. Deze staat van zijn, die samenvalt met mijn lijf, het moment, met expressie en in bijzijn van anderen (20 vreemden maar liefst nu).
Ik ervaar ruimte om te zien en voelen wat er in mijn systeem gebeurt, niet vanuit dissociatie, maar vanuit aanwezigheid dit keer.
Hoe precies dit klopt en ruimte geeft door directe energie uitwisseling, zonder ruis van woorden.
En hoe daarmee energie verandert. Want dat doet energie continu: van vorm veranderen.
De zwaartekracht minder lijkt te trekken. Rechtop zijn wordt toegankelijk.
Alles is verbonden
En naast deze grootse ervaring voor mij, ontstaat er nog iets prachtigs. Iemand van de groep hoort via mijn stemklank: ‘hee, oef, dat is ook mijn ervaring nu’.
Ze loopt naar de vensterbank en zit naast me. Beiden geïsoleerd.
Met opnieuw de uitnodiging aan de stemklank. Nu klinken twee stemmen.
Beiden in eenzaamheid verbonden. Net zo waardevol als niet-eenzaam verbonden.
Verbonden in en via alle menselijke lagen
Het is een diepe herinnering hoe we connected zijn ook in deze staat van zijn. Niet alleen met degenen die hetzelfde voelen.
Ook met alle lagen, vormen en lege kanalen van onszelf.
Ook met de anderen die in fightflight of de ventrale ervaring van verbinding staan.
Met alles in de wereld.
Energie en menselijke ervaring
Energie stroomt ruimer door mijn lichaam en ik loop als vanzelf naar de fight-plek om daar te klinken. De krachtenergie van ‘fight’ stroomt in verbinding. Ik voel me weer deel van de groep. Dat was ik al natuurlijk, maar nu is die ervaring weer toegankelijk.
Ik voel me diep dankbaar voor al dit. Het klinkt misschien als een kleine, fijne ervaring. Maar het omvat alle diepe lagen van het menselijk bestaan.
Liefde
Als eb en vloed stroomt het leven door de verschillende staten van het zenuwstelsel. Daarmee voluit zichtbaar en hoorbaar zijn, hebben we vaak gelabeld als gevaarlijk, kwetsbaar en doe-je-niet. Maar met deze rafelige rafels zijn we puur mens. Ze zijn net zo waardig als je puntgave gaafte 😉
Hoe ben jij onderweg met het eren van je zenuwstelsel en menszijn?
Je wil dat het nu stopt. Of verandert. Je kind dat schreeuwt. Je partner die verdwijnt of gestresst rondloopt. Je medewerker die onverschillig overkomt en niet luistert. Of op z’n minst dat jij er niet zo’n last van hebt dat je inkrimpt of irritatie overneemt.
Maar… dat gedrag waar je vanaf wil? Komt uit een disregulatie van het zenuwstelsel.
Wil je verandering van boos, bang, irritant gedrag van iemand? Weet dan: Iemand in een ontregelde zenuwstelselstaat heeft eerst (co) regulatie nodig.
👣 Jij als emotioneel volwassene kan dit aan jezelf geven vanuit dat emotioneel gerijpte deel en vanuit de wetenschap dat je meer bent dan je zenuwstelsel. Een kind heeft daarvoor een volwassene nodig die zichzelf kan zien en reguleren. Of die erkent dat in dat moment even niet te kunnen en dat benoemt.
Als je in ontregelde staat gedrags-verandering verwacht van een kind, leidt dat tot meer ontregeling en zelfs geïnternaliseerde schaamte.
👣 Geef eerst regulatie door weinig praten en waar toegelaten meer aanraking, adem, klanken (bv neuriën), bewegen, stoeien, knuffelen, support, luisteren, laten huilen in nabijheid; kortom vooral: aanwezigheid.
👣 En neem als volwassene je eigen disregulatie. Hoe? Probeer eens uit, bv door te zien dat deze staat-van-zijn er nu is, als interne reactie op gedachten of pre-verbale condities. én dat je nog steeds heel bent, helemaal goed, ook zo. én dat je staat ook weer verandert als je die niet in stand houdt met gedachte- of gewoontepatronen.
👣 Verandering volgt regulatie Als de systemen zichzelf (ze weten de weg als we niet te veel dwingen..) hebben reguleerd naar de natuurlijke staat van ritmes van rust, is alles anders. letterlijk ervaren we onszelf, de ander en de wereld anders. En kunnen we in gesprek.
Om een (open) gesprek te hebben, afspraken te maken, regels te bepalen, te leren en elkaars perspectieven te zien, heb je een gereguleerd zenuwstelsel nodig. Van daaruit ontstaat verandering natuurlijk.
👣 Dus een kind dat boos, verdrietig of bang is op dat moment aanspreken op haar gedrag? Niet handig. Niet nuttig. Zelfs soms schadelijk.
Ben eerst aanwezig bij jezelf. Reguleer je zenuwstelsel en ben dan aanwezig bij de ontregeling van je kind. Leef voor dat ontregeling menselijk is, natuurlijk en het in de juiste omstandigheden vanzelf terugkeert naar standje veilig sociaal ontspannen alert: de leerstand. De groeistand. De verbindingstand.
👣 Enne… Dat geldt dus ook voor je innerlijke gesprek als volwassene.
Spreek jezelf niet hard aan als je boos, bang, uitgeput bent. Ga niet door met het vele innerlijke praten, uitleggen of de boze gesprekken (die je nooit echt zal voeren).
Wees aanwezig. Bij wat er nu is, bv door de fysieke sensaties van ‘emotie’ te voelen
Wees zacht aanwezig, beweeg, klank, schud, lach, doe niets.
Weet dat je niet deze disregulatie BENT
En laat je niet vangen door je gedachten erover.
Kijk met milde ogen naar je biologische systeem, omarm het, zonder het de leiding te geven.
👣 En: Het is mogelijk om je in ontregelde zenuwstelsel staat veilig en heel te weten. Dat ben je namelijk al. Heel. Ook ontregeling is heel.
Try, fail, see, laugh, cry, be, know.
** Eigenwijs in evenwicht staat voor belichaamde compassie en betrokkenheid bij je zelf, elkaar, de aarde en om dood, rouw en stress niet gescheiden te zien van leven, liefde en flow. Be in the doing via modderige spiritualiteit. Laten we inzichten en verhalen van zin delen met elkaar. Thuis in je lijf en leven.
Onze natuurlijke staat is flow, maar het is niet onze enige menselijke staat. Alsof stress dan onnatuurlijk zou zijn. Dat is het niet. Het is natuurlijk om heen en weer te (kunnen) bewegen tussen verruiming en expansie, met flow en dus focus.
Vanuit deze flow-default maakt ons systeem uitstapjes naar een actiever stress systeem, en dus niet andersom. Het stresssysteem is niet de basis, maar wordt actief als nodig.
Dat is lang niet altijd wat we ervaren. Het is regelmatig alsof ons lijf in voortdurende staat van gespannenheid is: er gebeurt iets, iemand zegt iets, je voelt je niet gezien, onze gedachten draaien rond in zorgen, stress of oplossingen voor de dagelijkse problemen. Of analyses, uitleg.
Stress als vijand of een plagend zusje
Wat gebeurt er dan eindelijk? Er zijn (onbewuste) overtuigingen, of razendsnelle automatische gedachten vanuit ooit als onveilig ervaren situaties (waar we emotioneel alleen mee bleven).
De stress komt via die weg in ons systeem. Zet onze biologie op scherp, hartslag omhoog, onrust, beweeglijkheid of juist (mentale) verlamming. Het lijkt alsof de situaties ons stress geven en we geen keuze meer hebben. Dat voelt behoorlijk als klem zitten. En dat willen we niet, we willen er vanaf, en dat zet ons stress systeem ook weer aan.
Meestal zijn het dus beschermmechanieken via gedachten en overtuigingen, die maken dat de ervaring van stress (veel) te lang duurt en ontstaan de schadelijke gevolgen. Inclusief vele gezondheidsklachten en minder ervaren van welzijn en de flowstaat.
Onze cirkelende gedachten willen ons (vaak onhandig) beschermen en ons energiebudget regelen via emoties.
Het goede nieuws is: het is menselijk. Overtuigingen die niet levensbedreigend zijn maar wel je stresssysteem en emoties steeds aan zetten en ons verleiden ze te geloven. Dat gebeurt nou eenmaal in ons systeem.
Maar belangrijker: het feit dát jij voelt meer flow in je leven wil ervaren, is een bevestiging van hoe heel en gezond je bent. Je systeem wéét dat en streeft dat na. Vanzelf.
Daarop mee gaan, op kan op zichzelf al een ervaring van flow geven, ook met de emotie of onrust.
Ikzelf merk dat metaforen me vaak openen om dat te zien en voelen. Zo gebruik ik in de training en individuele trajecten vaak deze metafoor: Stress-signalen zijn als een plagend zusje.
Plagen tussen broertjes en zusjes is spelen met verschillende vormen van levensenergie. Het kan irritant voelen of grappig. Het kan je uitnodigen tot andere keuzes (ipv als een probleem op zich), emoties te lasten stromen of inspireren om te imiteren of emoties eens wat groter of kleiner te laten worden. Het is er, beiden doen het ermee. En liefde is er toch, er in, er doorheen, er onder.
Op zo’n manier naar stress kijken kan enorm bijdragen aan de ervaring van welzijn en onze interacties in werk- en privé situaties.
Verschillende mindsets rondom ‘stress’
Uit onderzoek in de jaren ’90 blijkt een groter overlijdensrisico bij stress, máár: alleen bij mensen die overtuigd waren dat stress schadelijk was voor hun gezondheid. Voor degenen die wel veel stress ervaarden en dat niet als schadelijk zagen, bleek de kans om eerder te overlijden niet groter, maar ze hadden juist het laagste risico van iedereen in de studie!
Nu hoef je niet ineens jezelf te dwingen om alleen maar positief naar stress te kijken. Dat zou wel de moderne in onze maatschappij gangbare manier van denken zijn.
Maar het feit dát er verschillende manieren zijn om naar stress te kijken, die elk gevolgen hebben, leert ons dat onze blik dus bepaalt hoe onze werkelijkheid is. En we dus invloed hebben in hoeverre actie en bewustzijn een ervaring worden. Een ervaring van eenzijn.
Dat komt overeen bij wat oeroude tradities ons voorgeleefd hebben. Zowel de yogatraditie, de kabbala, de soefie, als de boeddhistische blik
Flowheeft ons stresssysteem nodig
Flow is een ervaring die past bij onze speelse aard, ons groei-instinct via ontdekkend genieten. Waar tijd weg lijkt te vallen en we in het moment boven onszelf uitstijgen. Waar moeite bij hoort, misschien zonder dat we het moeite noemen.
Want onderdeel van flow is actie, waar we ons ‘stress’ voor nodig hebben. Die ‘stress’ noemen we dan uitdaging. Of dat er balans tussen onze vaardigheid en hoe uitdagend een taak voor ons is.
Een ander onderdeel is aandacht richten. Dat gaat in flowstaat via nieuwsgierigheid en een innerlijke drive. Deze vaardigheid van focus (stresssysteem alweer) kan dus ook ingezet worden om flow ervaringen die er al zijn op te merken.
Inzicht in je eigen werking en vriendschap met je zenuwstelsel kan zomaar ineens golven van flow ervaring brengen (zelfs tijdens stress).
Dus ons (hele) Zelf, oude tradities en de wetenschap kunnen leiden naar het inzicht van de default staat ‘Flow’ én dus de ervaring ervan.
Gisteren in het hospice waar ik als vrijwilliger masseer, kwam tijdens de massage mijn stem zacht en mild mee klanken. Eerst zakte de dame in kwestie wat meer in, ik voelde haar spieren zachter worden onder mijn handen en haar hoofd zakte naar achter.
En na een tijdje liet tot mijn (en haar eigen) verrassing ook haar stem zich horen via klanken op elke uitademing.
Zo bleef het vele minuten lang: onze afgestemde adem en klanken met de aanraking van massage door de kleding heen.
Met stralende ogen keek ze me aan na afloop: “Dit ging vanzelf. Wat een verbinding en gedragenheid. Het was alsof ik gewichtloos was. Ik voel me vrij.”
Verstild, ontspannen samen opgenomen, met de dood heel nabij is, zijn dit pure momenten van leven en overgave.
✨🙏🏼
Je kan klank laten komen in je rouwproces. Klank bij verlies. Klank van angst voor de dood. Klank voor het leven vóór de dood. Klank voor de transitie. Klank om in het moment vol aanwezig te zijn hoe lang of kort je leven nog is.
Maar we hoeven niet bijna dood te gaan of in rouw te zijn om zo het leven te voelen met klank als ingang.
Afgelopen week begeleidde ik ook prachtig stemklankreizen met de eigen stem van mensen. Wat een wonderlijkheid keer op keer. De richting, de ontlading, dat wat nu is hoorbaar en voelbaar.
De trilling van de klank doet iets met het zenuwstelsel, net als de automatische verlenging van de uitademing. De Nervus Vagus van het parasympatische zenuwstelsel wordt gestimuleerd.
Maar het gaat daaraan voorbij. We laten zijn wat er is. Ook de emotie die er in dat moment is, ook evt aanwezige overtuiging, ook je vermoeidheid of klacht, krijgt ruimte en klank (= een vluchtige vorm) en daarmee ontstaat er ruimte voor de levenskracht en de diepe joy die er altijd is, maar lang miet altijd toegankelijk voelt. Deze kan nu vrij en voelbaar stromen.
✨
Ik ben maar de uitnodiger, doorgever eigenlijk. Soms de ontregelaar ook zeker 🤪 Maar de eigen stemklank laat je weten hoe het leven stroomt.
✨
Wil je zelf klank-experimenteren?
Een inspirerende oefening die je in 2-3 min tijd doet en vaak ook nog lekker voelt:
Laat: Volg je ademhaling een minuut zoals deze vanzelf gaat zonder iets te willen veranderen.
Zucht: Adem dan rustig in en laat je armen mee omhoog bewegen als ze willen en laat de adem met een zucht uitstromen, terwijl de armen neervallen of zakken of je lijf wat schud.
Herhaal dit 3x en voel wat er verandert fysiek, mentaal, emotioneel.
Klank: Laat bij de volgende uitademing een klank komen op de vraag: wat is de klank van dit moment? Laat de klank komen na je inademing, precies zo als de klank eruit komt zonder dat je gedachten kiezen hoe dit moet klinken. Elk oordeel van je gedachten laat je voor wat het is en merk op wat je hoort en hoe de klank tijdens en erna voelt. —- Laat de herhaling komen als dat in je opkomt, of niet.
Spelen leert je alles wat je nodig hebt. Spelen is spiritueel.
Het is nogal een stelling 😝 ~> Why?
✨
Hoogleraar Rob Martens schrijft: “Spel is congruent met je lichaam, met waar je voor gemaakt bent. (..) We zijn gemaakt voor spelend leren. Dat zijn we vergeten, onder andere omdat spel geen doel buiten het spel lijkt te kennen, of zelfs onnozel moet lijken om te kunnen werken.” Uit: We moeten spelen
✨
Voor veel mensen is spelen uit hun dagelijkse leven verdwenen. Ze zijn gefocust op nut en doel en spelen hebben ze gelabeld als zinloos, tijdverdrijf, raar, of voor kinderen.
En Rob Martens schreef juist dat doelloosheid inherent is aan spelen. En dat is lastig, want ons denken wil begrijpen, uitleggen en analyseren. En serieus zijn en genomen worden. Dat is ook de taak van deze manier van denken. En tijdens speelse oefeningen staat dat deels buitenspel, ja…
Als dat breinddeel niet gewend is soms niet nodig te zijn, kan het dat moeilijk vinden en gaat het schreeuwen.
Hoe merk je die schreeuw of weerstand?
Via de criticus, die begint over nut en zin. Via de schaamtevolle die zegt dat je niet zo raar of stom hoort te doen als volwassene. Via het zo-ben-ik-persoonlijkheidsdeel dat zegt dat dit gewoon niet bij je past. Via de analist die gewoon wil begrijpen waaróm je iets doet.
✨
Hoe maken we met die weerstand dan toch ook ruimte voor spelend-zijn en leren?
~> Bedanken.
Hè?
Bedank dat analytische nuttigheidvragende deel van je brein hartelijk. Erken dat het wil zorgen voor jouw veiligheid en status in de groep. En wil beschermen tegen vervelende gevoelens en emoties.
✨
Je kan het naast bedanken geruststellen met 1 woord.
Welk woord?
~> Experiment
Vertel je rationele doelensteller dat je voor dit moment een experiment doet. Dat is tijdelijk. Uitproberen. Niet in plaats van. Veilig dus. En dan wuift je innerlijke criticus met de witte vlag van toestemming en vrede voor het experiment.
✨
Spelen traint je zenuwstelsel/je brein, er ontstaan fysiek nieuwe verbindingen door je experimenten in een veilige voelende omgeving zonder dat er iets van afhangt en zonder, doel.
Door die nieuwe en sterkere andere verbindingen in je zenuwstelsel zullen situaties en interactie onverwacht sneller als speels ervaren worden.
Je reageert niet meer automatisch via vaste patronen (goed gebruikte snelwegen in je zenuwstelsel zeg maar) maar er komt tijd tussen dat wat er gebeurt en hoe je erop reageert.
Er ontstaan nieuwe (zenuw)zijwegen en ruimte. Ruimte om te kiezen. Dat maakt een wereld van verschil, namelijk een ervaring van vrijheid.
Zo leert spelen ons wat we nodig hebben. Zonder de vooraf-doelen en juist te genieten van het doen, de eindeloosheid van verbeelding & alsofs, opties en creatie.
✨
Onze spelende aard als mens is daarbij volkomen natuurlijk en gaat per definitie via het lichaam, via dóen, voelen en uitproberen van het onbekende, nieuwsgierig, weg van ‘zeker weten’ en het is steeds weer nú.
Daarmee is het luchtige in het moment zijn met bewustzijn een van de meest directe ingangen tot spiritualiteit.
Je ervaart de open verbinding (voorbij je ik-die-wil-begrijpen) naar een grotere realiteit en deze kan ons (moeitelozer) gaan leiden. Om te doen voor de ander, de samenleving inclusief jezelf.
Soooo Lets play 🎉👣🦄
✨
Wil je ruimte en context om te spelen? Te groeien in verbinding? Polyvagaal Theorie dóen en toepassen? Welkom!
Tijdens de 3 maands training Belichaamd Leiderschap nemen we de speelse aard als mens ruimschoots mee in de vijf modules. Krijg je volop speelruimte. En ook in de tweedaagse training V.O.E.D. in de natuur je eigen natuur ontdekken, ontbreekt deze speelse inslag niet. En tijdens individuele reizen maken we zeker ook ruimte voor jou als homo ludens (spelende mens)
“Any intelligent fool can make things bigger, more complex, and more violent. It takes a touch of genius — and a lot of courage — to move in the opposite direction.” – Einstein
Hoe ben ik hiermee op pad? Met de vele nuances die ik waarneem, de pure stroom voelen? Hoe kan ik versimpelen?
Bv versimpelen een discussie met lief, waarin hij verhard, we beiden verwijten en hij cognitieve diarree heeft net als ik?
Vandaag over dochter. Hij maakte haar wakker op een vraag van mij, want ze had zich voor haar eigen structuur verslapen. Zij huilend want te laat wakker en het verdriet bleef stromen, zij ging alleen beneden. Hij stapte onder de douche en bleef daar.
Ik begreep het niet, wachtte, zodat ik volgens hem niet ‘te snel reageer en hij geen tijd heeft om te reageren, omdat ik alweer sneller ben’.
Ik wachtte ook of haar tranen zouden uitstromen en stoppen, soms vindt ze dat fijner als er niemand bij is.
Het huilen bleef.
En toen liet ik alles uit mijn gedachten vallen om bij haar te zijn.
Ondanks dat ze dacht dat ze geen tijd had, kwam ze bij me op de bank onder het dekentje dat ik had opengeslagen. Ik sloeg mijn armen benen en rug om haar heen en haar snikken nam al snel af. Zonder woorden, was de energie van aanwezigheid.
Verwondering dankbaar over en in het moment.
Verwonderd over de kracht die ik niet heb, over de zelfzorg die er dan niet kan zijn, over de lege kop omdat niemand ooit voor mij zo alles laat vallen om vol in aanwezigheid en in aandacht te zijn bij wat er in me stroomt, en dat ik nu toch in complete volheid en zachtheid en verwijtloos hier ben.
Aanwezig, gelukkig.
Dat is de kracht van God, spirit, de universele natuurkracht van liefde, die ik niet hoef of kan vasthouden; waar ik niet iets van hoef te hebben, mijn lichaam of mind niet mee gevuld hoeft te zijn vooraf.
Want ik ben het instrument, de materie waardoor liefde stroomt. Ik hoef het nu niet eerst te krijgen van iemand, ook niet van lief, om het te kunnen doorgeven. Het is er en stroomt dwars door me heen, door ons heen, en dochters lijfje kalmeert, haar geest gaat weer open.
We kiezen om nog 1 minuut langer daar te verblijven, in liefde.
Dan stapt ze van de bank en maakt zich verder klaar voor school. Ik ga terug naar boven en hervat mijn eigen ochtend klaarmaak acties en lesvoorbereiding.
Samen fietsen we daarna kalm met de tijd als ruime jas over onze schouders. Zij naar school, ik naar werk.
Pure liefde.
Zuivere liefde.
Is het antwoord op al uw vragen, twijfels en verwijten.
Het vraagt moed
Maar het vraagt zoals Einstein zegt moed en de aanraking van een genie (doorheen jezelf) om die tegengestelde richting op de gaan. Liefde.
Ook steeds weer voor mij.
Want ergernis komt op om mee te worstelen. Als ik me overvraagd voel, als ik meer verantwoordelijkheid op mijn nek krijg dan natuurlijk is voor me, als ik mezelf niet kan delen en niet ontvangen wordt in liefde.
Zoals net uiting kreeg in een bescheiden clash tussen lief en mij.
Dan nemen zogenaamde beschermingsgedachten en verwijten ons allebei razendsnel over. Intelligent genoeg beide breinen om daar zo snel in te schieten.
Maar laat ik het het hier nu bij mezelf houden:
Dan vuurt mijn brein verwijten in gedachten of daarbuiten, vanuit de overleefstand (vecht of vlucht/sympatisch) van mijn zenuwstelsel. Of gedachten van moedeloosheid, laat maar, ik doe het wel zelf, ik ben alleen, in elkaar gedoken, vanuit de overleefstand (collapse/dorsaal) van mijn zenuwstelsel.
En vernauwt mijn bewustzijn waardoor liefde minder vrij stroomt; of eigenlijk niet, maar ben ik daar minder van bewust en heeft dat effect op mijn staat van zijn en mijn hele fysieke.
Zoals ik vanmorgen in de les die ik gaf over Pratyahara regelmatig hardop zei en mee oefende: trek de aandacht en de energie terug weg van de input en indrukken van de zintuigen, weg van wat onze gedachten daarmee doen, naar de energie binnen. Naar de natuurlijke energiestroom langs en voorbij de ruggengraat.
‘Ik dacht dat ik dood ging’, zei ze ontastbaar kalm. Ze is 10. Ik kijk opzij naar haar, zij kijkt recht door de voorruit.
In deze tijdbubbel lijkt de tijd opgeheven en zitten we eindeloos stil. Dan een ademhaling, een blik naar elkaar en een uitroep: ‘ik heb geen pijn’.
In die stille tijdloosheid is mijn geest superscherp en snel. Voorbij haar gezicht zie ik in de verte auto’s aankomen en we staan haaks op de weg, met de achterkant van de auto op de verhoogde rotonde geklapt, zomaar.
De auto start niet. Ik kan haar niet laten uitstappen, te veel risico. Vlakbij komt een auto de rotonde op, de man kijkt me aan en rijdt door. Wat?!
De auto start nog niet. ‘Mijn leven schoot voorbij’, zegt ze. Ik grinnik en ben ontroerd. Filmisch.
De auto start nog niet. Op de 70 km p/u weg komen de auto’s die ons in de bocht waarschijnlijk niet zien staan, snel dichterbij. Er moet nu iets gebeuren.
Dan start de auto, maar het wiel achter blokkeert. Ik heb geen idee hoe, maar het lukt om van de rand af te komen en zonder te kunnen sturen, ons van de rondweg af veilig de ventweg op te krijgen.
We stappen uit, springen, lachen, huilen en dansen samen. Schudden, trillen, ongelovig lachen.
Papa/lief-held is snel bij ons na een belletje, tranen komen in zijn veilige armen, we pakken de dag op, ‘s avonds wordt de auto weggesleept en de garageman blijkt ook een held.
Niet alleen maakt hij de auto, hij weet me ook te co-reguleren over dat ‘zomaar’ en we rijden alweer maanden in dezelfde auto over dezelfde wegen met dezelfde mensen en vooral: we zijn zelf helemaal heel gebleven.
Eind goed al goed. Toch?
Toch slaat voor elke rotonde bij nat weer haar alarmsysteem aan en roept ze ‘langzamer!’.
Toch voel ik elke snelwegbocht mijn schouders naar elkaar toe trekken en ben ik me daardoor weer ineens bewust dat de wielen ‘zomaar’ onder me uit kunnen schieten.
Toch zijn allebei onze buiken aangespannen als we om 8 uur op de bewuste rotonde rijden.
Toch laat haar stem zich regelmatig horen op momenten die daarvoor ongemerkt voorbij gingen.
Haar systeem (en dat van mij) reageert na en leert door. Stress-systeem werkt, check, het geeft aan waar het ooit onveilig was of kan zijn.
En we kunnen moeilijk de wegen allemaal recht maken 🙂 of nooit meer autorijden. Of elke chauffeur vragen om met 30 km p/u te rijden (dat tempo hou ik zelf ook niet vol haha).
Dus laat maar komen, lief systeem, jouw manier om me veilig te willen houden. En dan luister ik en kies ik waar kan.
Door nu eens het tempo op de weg aan te passen.
Een andere keer samen te gillen, ademen m, praten of lachen.
Of het lijf te laten bewegen alsof het die schrik of angst is en dan verandert die emotie-energie vanzelf weer.
En we spelen ermee buiten de auto.
Het leven geeft ons ervaringen. Aan ons om ermee op ontdekking te gaan of niet. All good.
