Spelen leert je alles wat je nodig hebt. Spelen is spiritueel.
Het is nogal een stelling 😝 ~> Why?
✨
Hoogleraar Rob Martens schrijft: “Spel is congruent met je lichaam, met waar je voor gemaakt bent. (..) We zijn gemaakt voor spelend leren. Dat zijn we vergeten, onder andere omdat spel geen doel buiten het spel lijkt te kennen, of zelfs onnozel moet lijken om te kunnen werken.” Uit: We moeten spelen
✨
Voor veel mensen is spelen uit hun dagelijkse leven verdwenen. Ze zijn gefocust op nut en doel en spelen hebben ze gelabeld als zinloos, tijdverdrijf, raar, of voor kinderen.
En Rob Martens schreef juist dat doelloosheid inherent is aan spelen. En dat is lastig, want ons denken wil begrijpen, uitleggen en analyseren. En serieus zijn en genomen worden. Dat is ook de taak van deze manier van denken. En tijdens speelse oefeningen staat dat deels buitenspel, ja…
Als dat breinddeel niet gewend is soms niet nodig te zijn, kan het dat moeilijk vinden en gaat het schreeuwen.
Hoe merk je die schreeuw of weerstand?
Via de criticus, die begint over nut en zin. Via de schaamtevolle die zegt dat je niet zo raar of stom hoort te doen als volwassene. Via het zo-ben-ik-persoonlijkheidsdeel dat zegt dat dit gewoon niet bij je past. Via de analist die gewoon wil begrijpen waaróm je iets doet.
✨
Hoe maken we met die weerstand dan toch ook ruimte voor spelend-zijn en leren?
~> Bedanken.
Hè?
Bedank dat analytische nuttigheidvragende deel van je brein hartelijk. Erken dat het wil zorgen voor jouw veiligheid en status in de groep. En wil beschermen tegen vervelende gevoelens en emoties.
✨
Je kan het naast bedanken geruststellen met 1 woord.
Welk woord?
~> Experiment
Vertel je rationele doelensteller dat je voor dit moment een experiment doet. Dat is tijdelijk. Uitproberen. Niet in plaats van. Veilig dus. En dan wuift je innerlijke criticus met de witte vlag van toestemming en vrede voor het experiment.
✨
Spelen traint je zenuwstelsel/je brein, er ontstaan fysiek nieuwe verbindingen door je experimenten in een veilige voelende omgeving zonder dat er iets van afhangt en zonder, doel.
Door die nieuwe en sterkere andere verbindingen in je zenuwstelsel zullen situaties en interactie onverwacht sneller als speels ervaren worden.
Je reageert niet meer automatisch via vaste patronen (goed gebruikte snelwegen in je zenuwstelsel zeg maar) maar er komt tijd tussen dat wat er gebeurt en hoe je erop reageert.
Er ontstaan nieuwe (zenuw)zijwegen en ruimte. Ruimte om te kiezen. Dat maakt een wereld van verschil, namelijk een ervaring van vrijheid.
Zo leert spelen ons wat we nodig hebben. Zonder de vooraf-doelen en juist te genieten van het doen, de eindeloosheid van verbeelding & alsofs, opties en creatie.
✨
Onze spelende aard als mens is daarbij volkomen natuurlijk en gaat per definitie via het lichaam, via dóen, voelen en uitproberen van het onbekende, nieuwsgierig, weg van ‘zeker weten’ en het is steeds weer nú.
Daarmee is het luchtige in het moment zijn met bewustzijn een van de meest directe ingangen tot spiritualiteit.
Je ervaart de open verbinding (voorbij je ik-die-wil-begrijpen) naar een grotere realiteit en deze kan ons (moeitelozer) gaan leiden. Om te doen voor de ander, de samenleving inclusief jezelf.
Soooo Lets play 🎉👣🦄
✨
Wil je ruimte en context om te spelen? Te groeien in verbinding? Polyvagaal Theorie dóen en toepassen? Welkom!
Tijdens de 3 maands training Belichaamd Leiderschap nemen we de speelse aard als mens ruimschoots mee in de vijf modules. Krijg je volop speelruimte. En ook in de tweedaagse training V.O.E.D. in de natuur je eigen natuur ontdekken, ontbreekt deze speelse inslag niet. En tijdens individuele reizen maken we zeker ook ruimte voor jou als homo ludens (spelende mens)
Ik lach hardop als ze zegt: ‘we leken van buiten vast een stelletje malloten. Maar wat een bijzondere kracht!’ Zo’n soort soort gedachte had ik ook in mezelf opgemerkt. Waarbij dan? vraag je je misschien af. Nou: Klanken laten klinken.
In dit geval tijdens een massageklankreis. Maar tijdens elk retraite en elk training nodigen we mensen uit om met hun stem te klanken en experimenteren. Zo ook in de individuele reistrajecten en sinds een jaar ook in losse stemklank workshops.
Waarom stemklank?
We zijn het compleet ontwend. Onze stem mag alleen nog te horen zijn als we praten (of zingen, maar dan alleen als het waardeoordeel ‘mooi’ erop geplakt is).
Laat ik vandaag 3 redenen noemen om weer klank te gaan maken. En dan bedoel ik dus niet ‘zingen’ zoals onze cultuur dat ziet, of ‘mooie’ klank. Maar natuurlijke klank.
Minder opgestapelde of chronische stress
Voor veel mensen is meditatief zitten een manier om tot rust te komen, maar voor veel anderen juist niet. Want hun gedachten racen door en ze ervaren dan onrust die amper nog te dragen is. Klank laten komen is dan 1) efficiënter om je geest naar 1 activiteit te brengen, dat brengt al rust. En 2) klank stimuleert de nervus vagus. Dit is de hoofdrolspeler van het parasympathische zenuwstelsel dat zorgt voor rust, herstel en vertering.
Ruimte voor emotie
Wij mensen zijn emotionele wezens, dat ligt in onze menselijke aard. Maar de maatschappij is zo ingericht dat emotie maar zeer beperkt ruimte krijgt. Via klank kan deze op een veilige manier er zijn. Bijvoorbeeld boosheid kan bedreigend zijn als die tegen jou of een ander gericht wordt, maar boosheid in de klank zonder richting, kan veilig bestaan, ruimte krijgen, letterlijk gehoord worden. Ze verandert in de expressie alweer van vorm, tijdens het door je heen stromen. Misschien ontdek je wel hoe de energie ervan je kracht geeft precies waar je het nodig hebt.
Verbinden met je oorsprong
Voordat we spraken, was er geluid. Babies maken geluid zonder woorden. Waarschijnlijk maakten we als mensheid ook geluiden voordat de verbale taal ontstond. In elk geval zijn in de oertalen de klank en de betekenis diep verbonden.
We kunnen kiezen om met onze oorsprong te verbinden via klank. Onze eigen stemklank en de klank die door ons heen wil expressie krijgen, zeker als diepsneldenkers en -voelers kun je die connectie met je oorsprong diep ervaren.
En jij?
Er zijn nog meer redenen. Die lees je hier. Voor nu nodig ik je uit om je eigen stem vandaag eens te laten klinken. Neem lekker ruimte om een tikkie raar te doen als dat je helpt je stem laten klinken. Laat de lach komen. En gun jezelf daarna om eens heel oprecht naar je eigen klank te luisteren.
Ps. Als je na dit lezen denkt ‘daar wil ik meer van en ook doen’ mail me en dan kom je op de lijst voor de workshop je gaat er (met ongemak en al) van genieten 🤩 monike@eigenwijsinevenwicht.nl
Als de ‘ancient demon from another world’ waar zelfs de wijze Gandalf het van verliest. Die ervaring. Dat is de beeldspraak die opkomt bij waar ik doorheen ga, of beter: wat door mij heen gaat.
‘You Shall Not Pass!’, bezweert hij met magie het krachtige wezen dat hen volgt. Hij staat met zijn fragielogende grijze lichaam op tegen een reusachtig monster dat zich donderend en destructief uit het vuur van de diepten laat zien nu en dan. Hij stopt het en houdt het daarmee weg van het reisgezelschap en de grotere missie. Maar zelf laat hij het leven.
‘Run, you fools!’, spreekt hij zijn beroemde laatste woorden.
De krochten van de menselijke wereld, vol met ‘wezens’ die ouder zijn, waar jonge menselijke vaardigheden en inzichten niets lijken te doen, ‘van een andere wereld’.
Daar sta ik soms overweldigd door dat zoveel grotere en oudere. Wat is mijn bijdrage? Wat heb ik hiermee te doen? Die vraag is, vanuit een andere oeroude realiteit, eindeloos. Hij is me vertrouwd als rode draad. Soms meer soms minder schurend. En nu (een week in 2019) sinds lange tijd vol in zicht.
En onbespreekbaar in normale taal, het overvalt me en is met de mensen om me heen niet vanzelf deelbaar.
Oh ik doe heus wel pogingen. En direct na de start hoor ik: ‘oh ja, ik heb ook..’ gevolgd door een leedverhaal van de ander, of, al aandachtiger: ‘je overvraagt me’, ‘het is alsof ik al een marathon heb gelopen, en jij net opgewarmd bent’, of meer handsoff: ‘zou je zelf ook niet liever wat minder voelen, zien en denken?’, ‘probeer dit, dan kom je ervan af’.
En dan is het weer terug bij twee: de oude demon uit de andere wereld en ik – het samenraapsel van mijn vele ikken 😉
Inclusief volle aanstaand van mijn stress-systeem, alert, fysieke onrust, vlucht- & vechtneigingen, een zenuwstelsel dat verlamd, emotie, vol gedachten die geloofwaardig zijn en echt aanvoelen (maar niet per se waar zijn), eenzaam. En vooral: hier voelt vrij kiezen, empathie en speelsheid niet mogelijk.
Het is uiteraard het meest zichtbaar in de meest intieme relatie, die met mijn lief. Met daarbij de verleiding om het op de ander, hem, te projecteren of op mezelf. In plaats van op het gebeuren -dat door me heen gaat- zelf.
Het is groter dan ik, groter dan mijn persoonlijke lijden, groter dan het kleinmenselijke geluk of de moeite. Groter dan de worstelingen tussen ons. Het draagt een collectiviteit in zich en iets uit eerdere generaties, iets collectief menselijk. De wereld is zo gepolariseerd met hevige meningen en die energie vertaalt zich ook in het persoonlijke, tussen mensen, tussen ons. Als het zo stormt en dondert, kost het me grote inspanning om in het stille midden van de orkaan te komen, observeren, vanuit het ‘zwarte gat’ dat het midden is.
Als vele malen eerder in mijn leven zoekt mijn brein naar iemand, iemand die er kan zijn, die hier bij me kan zijn. Iemand voor wie deze krachten die door me heen gaan, geen belasting of bedreiging zijn, die geen oplossing zoekt. Het scant razendsnel ieder die ik ken, op de gave van aanwezig zijn. Ook bij dit. Mijn cortex gaat door in cirkels, wie? En vindt niemand. Ik wil namelijk niet het verhaal of de gebeurtenis vertellen, ik wil aanwezigheid bij wat er nu aan intensiteit is.
Na een eerste wanhoop impuls bij de ‘niemand’, volgt er: He! Maar ja: ik! Mjjn lichaam schreeuwt van overweldiging, ook ik ben overvraagd hier. Hoezo ik dan wel? En ik ken de machteloosheid van die vraag en ook een kiertje licht.
Ja echt: Ik kan aanwezig zijn.
Bij wat is, door me raast.
Na een stil tijdje aanwezig zijn, dondert er ineens een stem als verrassing door me heen:
Stop, you shall not pass!
Ik glimlach door mijn tranen heen.
Mijn felt sense geeft beelden, kleuren, sensaties en ik herken. Neem ze aan als expressie de beelden, systemische uitingen. En de erkenning komt van diep.
Het is een nieuwe laag van wat ik vele malen eerder doorging. Uit mijn eigen vroege ervaringen, maar ook die van de generaties voor me. Het onrecht en de ontkenning van Nederlands-Indië, van de hel uit de jappenkampen en de Birma spoorlijn, van Papa Nieuw Guinea en een redeloze jonge dood. Hoe onverwerkte delen van onze grootouders bij onze ouders kwamen en daarmee bij ons. En hoe daderschap en slachtofferschap in één mens aanwezig is, oorlogsdrama.
De subtaak die ik in elk geval helder heb: deze ancient demon hou ik weg bij de generatie die volgt, bij mijn kinderen.
‘You shall not pass’!, donder ik nu hardop mee met die innerlijke stem.
Kippenvel met lach en ontroering en een weten. Het is geschied.
Punt.
En dan in de voelbare afronding van de intensiteit komt de vraag op:
Wat in mij zal daarbij sterven?
Ik zie Gandalf the Grey weer vallen voor mijn geestesoog. Dat wat sterft zal ruimte maken.
Ik denk aan het uit-eenvallen van Dabrowski.
Er is overgave aan het krachtige natuurlijke groei-instinct, ook juist via intense emoties. Een doorgang naar een nieuwe ontwikkellaag.
Nieuwsgierig merk ik in mezelf de vraag op:
Hoe zal ik terugkeren met grotere magie, met Gandalf the White?
Ineens komt een zin op van een van mijn leraren, arts en yogaleraar (in een lezing over cortex, hypothalamus, hormonen en hogere breinfuncties):
Our brain is made for intuition. This is our potential. Yoga just makes this path clear.
Extra ruimte voor intuïtie, daar reageert mijn lichaam op op vele manieren. Onmiskenbaar een ja.
Het is groei als een ont-wikkelen, afwikkelen: een naderen tot de magische heelheid die altijd was, is, en zal zijn.
Als deze ancient demons mijn brein minder vaak bezig te houden, is er meer energie voor het goddelijk menselijke potentieel Ja, misschien, Maar daar hoef ik niet naar te streven. Dit is onderdeel van de potentie.
En dit was nu. En zal vast ook zijn. In de intensiteit ontdek, speel, schreeuw ik vanuit de krochten, samen met Gandalf. (Thanks man!). Zijn met wat is, zonder het te worden. En na diepe aanwezigheid, verandert en schuift het, zonder wilskracht (als ik tenminste kies om niet mee te gaan met de zuigende herhalende gedachten) en merk ik de andere keuzes in beweging op. En het breekt open:
“I was without thought or time with the stars wandering above me and life came back to me”, zegt Gandalf als hij uitlegt hoe hij doodging als Grijze en terugkwam als Witte tovenaar.
I am with him still.
Regelmatig vond ik mezelf terug onder de sterren van vele landen en barre innerlijke terreinen en was ik zonder gedachte en tijdloos als het leven weer terugstroomde.
En met het stromende leven kan ik steeds weer een grotere magie ontdekken en laten doorstromen. In ons gezin, familiesysteem en naar de wereld via aanwezigheid.
Ook als er stevige actie en een rauwe keuze nodig is, voor de ander inclusief mijzelf. Dan lijkt de magie weg, maar ze werkt dan alleen tijdelijk ondergronds.
Dan heb ik iets te doen wat ik niet gemakkelijk vind, me uit te spreken waar ik kwetsbaar voel. Te oordelen en te kiezen voor een waarde, ondanks dat anderen het oneens zijn. Uit te reiken, als een neiging opkomt naar zelf-doen, of ‘vertrouwen dat het dan nu niet voor mij..’. Te staan voor iemand (of een minderheid) waar een massa tegen is.
Op vele kleine momenten werd de afgelopen jaren ‘you shall not pass’ als een dans met de demon. Een vrije speelse dans. Een nieuwsgierig magisch ontdekken dat eindeloos doorgaat. In aanwezigheid. Voor de wereld, inclusief jou en mij.
Verlangen kan een afleidend iets zijn, zoals verlangen naar Netflix, eten, seks, alcohol, sport, spelletjes, of oplossingen bedenken. Het is vaak een vorm van afleiding, vermijding of onderdrukking (van bv emotie).
Dit is het soort ‘verlangen’ dat in de yogafilosofie RAGA heet. Aantrekking. Willen wat nu meteen fijn voelt.
Het tegengestelde van aantrekking is afkeer. Dat waar je van weg wil, niet-fijn vindt, wordt in de yogatraditie ook DWESA genoemd.
Vanuit vele oude tradities is de uitnodiging hier bewust van te worden en ruimte of pauze te voelen. Zodat je geen speelbal wordt tussen fijn en niet-fijn, uitgeput door vermijding van niet-fijn, of verslaafd en onvrij aan ‘fijn’.
Een ander verlangen
Verlangen op een diepere laag heeft te maken met levensvreugde. Jouw richting. Of verlangen naar essentiële voeding om het leven te laten stromen om jouw authentieke bijdrage te geven aan wat het leven (via je omgeving) vraagt.
Dit verlangen komt in de buurt van bij SANKALPA, intentie, in de yogatraditie. Ik noem het ook wel ‘de vraag die mag blijven’.
Afstemmen op het tweede, het ‘verlangen ten leven’, valt te trainen. Via aandacht en ermee in actie zijn, doen, klank en beweging geven. Dat versterkt de verbindingen in je hersenens om op ontdekking te zijn met dat wat je jezelf gunt vanuit je ware natuur.
Felt sense en de vraag die blijft
Je kan als mens belichaamd bewust worden van dit levensverlangen via je felt sense – wat via je wijze lijf te voelen is. Dat kan zich tonen als diepe rust, kippenvel, een impuls om te bewegen, emotie, een zucht, gaap een beeld dat opkomt, of een kleur, of een glashelder inzicht (ahaa!).
Het gaat voorbij aan wat je wil voor je zgn gescheiden ik-je, naar de plek waar je in ontmoeting bent met alles om je heen. Naar wat je de wereld in kan brengen als jij. Je bent dienend door te dóen voor de samenleving – inclusief jezelf, namelijk in contact met jouw/de levensstroom (prana, ruach, chi).
Het vermoeden dat daar meer van mogelijk is, de vraag naar dat verlangen laten blijven, zonder te laten verdwijnen door één antwoord te geloven.
Verlangen dat je diepste groei dient
De vraag levend houden, ondanks alle antwoorden die je hoofd erop wil geven (en waar je ook lekker mee kan spelen als je wil, of je kiest om die gedachten als sneeuwvlokken verder laat glijden en opgaan in het geheel). Dienend aan jouw diepste natuurlijke groei-instinct en aan de hele samenleving. Want je brengt dan wat alleen jij op jouw manier te brengen hebt.
Wat gun jij jezelf? Hoe laat jij de vraag ronddwarrelen door je bestaan?
We krijgen allemaal een zwembadbuis. Uh? Zo’n lichtgewicht ding dat je helpt drijven in het water. In tweetallen gaan we een grenzenspel doen.
De een gebruikt zijn drijver als signaal voor de persoonlijke (speel)grens, de ander als slaghout (níet zo-een als op foto 😅) tegen de benen en rug van de eerste persoon. Deze laatste stopt direct als het de eerste de grens laat zien met haar drijver.
Wat vooraf ging (met welke emoties)
Voor mij is het een wat ongelukkig moment. We deden vlak hiervoor een oefening met om te dansen met de bovenbenen, de plek waar volgens uitleg boosheid ervaren kan worden. So far so good.
Maar het blijkt ineens een competitie van 4 deelnemers tegenover publiek dat het hardste applaus voor de beste bovenbeendanser geeft.
Error error erroooorrrr
Worden we beoordeeld op hoe je bovenbeendanst ten opzichte van een ander? Met error en al dans ik met de bovenbenen, alsnog leuk (het competitieve laat ik nu even, competitiedrang is mij niet vreemd, maar hierbij wel haha) en experimenteer bewegend. Langzaam kom in mijn eigen ritme.
Met pijn in spieren en van een blessure waardoor kramp in mijn bovenbenen schiet. Buiten adem lach en klap ik na 2 minuten mee met het applaus aan de twee winnaars.
Grappige oefening wel ondanks dat het niet mijn favoriet is zo voor publiek, denk ik nog, terwijl mijn bovenbeen spieren enorm trillen en hoor ik de hoofdtrainer (saillant detail: ik was co-trainer..) zeggen tegen de anderen: ‘Monike danste niet met haar bovenbenen, maar met haar rug’.
Uh? Een standje? Ook nog tegen de rest van de groep óver mij? Niet alleen een rare competitie maar ook nog iets wat je fout kan doen? Ik voel het bloed uit mijn gezicht trekken. Die trillende benen helpen niet mee en mijn zenuwstelsel schiet in een wat defensieve houding.
Als boer met kiespijn lach ik, ‘nou, dat is vreemd als mijn bovenbeenspieren pijn doen nu’
Maar de automatische piloot neemt over, ‘ik’ lijk vertrokken, terwijl de zuigende werking van verlamming door mijn zenuwstelsel gaat.
Inmiddels ken ik mijn systeem en besluit ik even tijd te nemen en op mezelf te zijn om bij te komen, mijn spieren te laten ont-trillen en mijn systeem te laten kalmeren.
De verandering
Als ik bijna zit, vraagt de hoofdtrainer of ik de drijver-grensoefening mee wil voordoen. Ik twijfel, voel een lichte nee.
‘Je hoeft alleen maar te staan’. Ok, dat lukt wel.
Het verlammende gevoel is nog erg aanwezig en de ‘ok’ merk ik op als grotendeels sociaal wenselijk want tja ben toch de co-trainer hè?
Máár: ik merk ook een spoortje nieuwsgierigheid op. Dat is bij mijn systeem vaak begin van signaal veilig op komst 🙂 dus ga ik klaar staan.
Ze begint rustig met op mijn benen slaan en voert dat snel op, omdat ze weet dat ik deze oefening ken. Ik voel nog lang geen grens.
Opeens een klap op mijn rug waar ik van schrik en mijn drijver-grens ineens van omhoog schiet. Ik realiseer me dat het geluid nu ook gaat meespelen in mijn speelgrens, maar vind het nog een hele tijd leuk om te ondergaan.
Ik voel dat ik weer helemaal land in mijn lijf, van de flinke aanraking na de ‘verlamming’ en het ‘vertrek’ van vlak daarvoor. Én dat ik weer in een speelstand kom. Bubbeliger. 👻
Spelen met boosheid
We draaien de rollen om, het is mijn beurt om te slaan. Eerst voorzichtig, maar omdat er geen enkele beweging in haar grens komt, al snel harder. Als ik zo hard sla dat ik met twee benen van de grond spring, gaat haar drijver-grens een flink stuk omhoog en stop ik.
‘Oei, het gaat te ver’, concludeerde een gedachte door me heen.
‘Hé, nu wordt het pas lekker voor me, niet stoppen omdat je dénkt dat ik dat wil, dan ontneem je mijn ultieme plezier!’, roept ze.
Ik kijk naar haar gezicht, stem af of haar woorden kloppen met haar non-verbale expressie en kijk naar haar drijver. Deze laat inderdaad nog een klein stukje speelgrens zien.
Ineens ‘snap’ ik wat ze zegt. Ja, dat stukje! Daar is het grote plezier.
En ik ga met al mijn spierkracht door met de drijver als slaghout. Ik merk op hoe bevrijdend om hiermee tot mijn grens te spelen zeker-wetende dat zij haar eigen grens goed bewaakt.
Dat laatste is noodzaak. Het voelt voor mij onveilig, als zij niet zorgt voor haar eigen grens. En dat geldt omgekeerd ook.
Door het afstemmen en kunnen vertrouwen op de eigen speelgrens van de ander en die van mij, merk ik dat een laag dieper vrij komt. Boosheid kon door me heen stromen, op een krachtige manier, destructieloos en vrij. Heerlijk – levenslust.
Boosheid die nog vrij kwam na het moment hiervóór: mijn zenuwstelsel in standje freeze verandert als vanzelf via deze onstuimige beweging. Ook de bovenbenen zijn uitgetrild en tot rust gekomen, door het wegstromen van overtollige energie.
Doordat mijn systeem alweer van het slot af is, de energie zowel door mij als door mijn speelmaatje heen stroomt, voel ik de verbinding tussen ons weer open stromen. Zonder dat er een woord over ‘uitgepraat’ hoefde te worden.
Wat is ons systeem toch gaaf hè. Dat wat we vaak boos noemen is een enorme levenskracht.
Dankzij afstemmen via heldere (woordenloze!!) grenzen was het veilig om om voluit te genieten en (ervaring) te delen.
En tegelijk was het voor mij persoonlijk een waardevolle ervaring op inter-menselijk vlak rond veilig voelen, oude geraaktheid in ‘klein gemaakt’ (interactie status!) voelen, keuzes, en gelijkwaardigheid en alsnog in verbinding met eigen lijf en elkaar voluit genieten.
Rationele susser
Oh en tja, mijn rationele deel zag achteraf natuurlijk die opmerking ‘ze danste met rug ipv bovenbenen’ als iets kleins, neutraals, waar geen issue van hoeft gemaakt. Iets waar makkelijk overheen gestapt had kunnen worden. Jij als lezer hebt dat misschien ook gedacht. Maar, als ik het had genegeerd had omdat ik er boven wilde staan, of zen wilde overkomen, was de verstarring niet alleen onbewust verder gegaan, maar had ik/wij iets bijzonders gemist.
Deze ervaring reist (net als die eerdere minder vrije) onbewust via mijn zenuwstelsel voor altijd mee als verruiming. Mooi inzichten voor het dagelijkse leven toch? Welke zou jij hier uit halen? 😉
Samen spelen. Om het nutteloze ervan, in verbinding en in het nu.
Daarvoor reist vraag die daarbij steeds in andere vormen meereist:
Waar is de warme relatie die het veilig maakt om te vrij te ontdekken/spelen en waar creëert die vrije ontdekking een veilige relatie om samen aanwezig te zijn?
Dat klinkt misschien als alleen mogelijk tijdens een training waar je bewust ruimte maakt voor ‘speelse oefeningen’.
Dat kan zeker een veilige omgeving zijn ermee te oefenen, maar eerlijk gezegd heb ik dit verband tussen speelsheid en relatie in het dagelijkse ontdekt.
Als ik natuurlijke speelsheid kwijt was, bleek ik me achteraf vaak onveilig bij iemand, een groep, systeem of in mijn lijf te voelen. Dan viel ik terug op mijn serieuze verbaliteit en uitleg.
En het werkt dus twee kanten op. In veilige relatie stroomt vanzelf een speelsheid door me. Door elk mens op een eigen manier. Maar als ik desondanks -onveiligvoelend en al- kon inpluggen op speelsheid, bracht dat luchtigheid of een lach die de relatie per direct in het moment veiliger deed voelen.
Ik zag het in intieme relatie met Tim. Oh my, those light skyhighs and darks of middle earth. Achteraf allemaal magisch en tegelijk maakte het voor me zichtbaar hoe intiem speelsheid verbonden is met veilig in relatie voelen.
En ik ervaarde het bij de kinderen en hoe veiligheid bijdroeg aan hun vrije ontdekken en expressie en andersom. Met ons als ouders, maar ook (al dan niet) bij leerkrachten, zorgverleners in het ziekenhuis of de sportleraren. Als we merkten dat ze hun authentieke ontdekkende speelse aard ruimbaan gaven in een schooljaar was er altijd sprake van een veilige open nieuwsgierige relatie met de leerkracht.
Ik zag ook het keer op keer in mijn rol als sociaal (juridisch!) begeleider van vluchtelingen. Vooral de jongeren reageerden op mijn speelse, uitdagende authenticiteit. Deze jongeren die veelal zonder ouders hadden moeten opgroeien, waren gehard, vaak getraumatiseerd, en velen hadden geleerd om aan te haken bij de empathie van hun hulpverleners. Of hun eigen waarheid buiten onze stichting te houden en alleen wat ze dachten dat hoognodig was te delen.
Door het meer provocatieve op een natuurlijke manier in te zetten, ze onverwacht met een lach te confronteren of mijn eigen afgeleidheid of gevoel ruimte te geven in plaats van eeuwig hetzelfde dat van hen, kwamen ze gelijkwaardiger in relatie, voelden ze zich krachtiger in zichzelf. En maakten we samen speels een relatie was waarin het veilig was om kwetsbaar te delen.
En het gevolg deze ingang was dat ik meer dan gemiddeld zowel feitelijke, als emotionele en complexe informatie van hen kreeg waarmee ze op persoonlijk en sociaal, maar zelfs juridisch veel beter geholpen konden worden.
Daarom koos ik ook later als coördinator, liever sollicitanten die deze gave al toonden en konden/wilden uitbouwen, dan de juridisch-opgeleiden. Wat vast niet iedereen met me eens was 🙂
Mijn ontdekkende aanwezige natuur heeft mij persoonlijk overal ter wereld gebracht, op avontuur. Steeds weer gedreven door in relatie te ontdekken, zakte ik in diepe oude culturen. Het verbond me gierend van inspiratie en betekenis met de aarde en de mensen erop.
Het in relatie zijn in wisselende combinatie met speelsheid, bracht ook oude wijzen die mijn leven mee vorm geven, het bracht oude tradities om dieperst te zijn in de verticale goddelijkaardse lijn en in de horizontaal compassievolle. Joods, Lakota, Yoga en Hindoeïsme/Boeddhisme.
Via de veilige relatie met vele mooie wijze mensen en onbevangen nieuwsgierige verwondering, herontdekten we de diepte en ervaring van woorden als Liefde, Vrijheid, Verbinding, Zin en Zijn. Bewustzijn.
Zo kan ik lachen, door mijn tranen van klein, afgewezen of bang voelen heen, om het repeterende ervan, alsof een plaat blijft hangen en om het uitnodigende wat ik erin kies te lezen. Terwijl ik weet, dat ik altijd deel ben van alles, van liefde.
Maar vooral: ik ben zo geboren geloof ik. Jij ook. De luchtige speelsheid, de warme diepe verbinding die je tijdens het spelen zichtbaar en permeabel voor elkaar bent, toegankelijk maakt en ervaart, ís het leven.
Soms al vroeg verstopt door lagen van bescherming via overtuigingen en gedrag die onze persoonlijkheidsontwikkeling (tijdelijk) nodig had.
Maar goed, zo geboren dus, speels: met een kern vol luchtige potentie. Die meer of minder expressie en vorm krijgt.
Als kind speelde ik met taal, ideeën, gedachten, net als met bomen, hutten en verhalen. Ik schreef mijn eerste verhaal over een ontvoerd paard, Blanca. Ik stuiterde van nieuwe originele ideeën die zomaar door me heen bubbelden of ervaringen die ik achteraf in woorden in boeken vond. Mijn hele lijf en wezen waren betrokken en de tijd werd vaak opgeheven tijdens dit ‘doen’, bezig zijn. #beinthedoing
Het is als een puzzelspel, zo het leven ervaren, een veelheid aan uitgangspunten en perspectieven passen precies in elkaar. Een complexiteit in pure eenvoud, die me doet bruisen van creativiteit diep vanuit mijn bekken en relateren. Altijd steeds weer in relatie, in ontmoeting met alles en iedereen, altijd nieuw, want steeds weer ‘nu’.
Dat leven mondde via modderige stromen en glimmende glinsteringen, uit in voorleven. Steeds weer nu ontdekken, doen, vormkrijgen en weer laten. Het leven door me heen de wereld in laten stromen. Net als door jou. In relatie.
Deel 1 van het schrijvend ontdekken hoe ik ga afstuderen als vakspecialist Playfullness
Het is zo’n vier jaar geleden. Ik herkende het in een seconde in hoe hij bewoog: een man die vanzelfsprekend ruimte inneemt. En ik merkte een ontdekkingskriebel in me op.
Op zo’n twee meter voor me staan stoelen zo dicht op elkaar dat er met moeite een persoon langs kan, niet twee tegelijk. De man aan de andere kant van dit obstakel loopt breed, trefzeker, lijkt gewend zijn zin te krijgen.
Vaak vond ik zo’n situatie niet belangrijk en gaf ik de ander voorrang, waarom niet? Soms had ik er last van. Voelde ik me geïrriteerd.
Soms liep ik door net als mijn tegenligger. Maar dan had ik nog een tijd allerlei stressgevoelens in mijn lichaam en daarbij gedachten die er vooral op neerkwamen dat de ander toch teveel ruimte in nam en mijn gedrag rechtvaardig was.
Hoe meer ik leerde over schaamte, hoe nieuwsgierig ik ook naar dit soort situaties werd. Want dat ‘stressgevoel’ kon ik onderzoeken. Hoe en waar voelde ik het in mijn lijf? En was het niet doodgewoon schaamte die de zelfverdedigende gedachten nodig maakte?
Schaamte is overal. Het is verstopt onder vele laagjes in mens en samenleving. Schaamte vernauwt, verkleint, roept onbewust afweermechanismen wakker zoals agressie, vinger wijzen, anderen kleineren, of zelfdestructief gedrag. En dat op heel subtiele manieren.
Schaamte in ongezonde zin beperkt ons. Door er bewust van te worden en we op een veilige manier mee te spelen, brengt het ons juist innerlijke vrijheid.
Schaamte is in essentie namelijk een gezonde sociale emotie die bijdraagt aan het leven in een samenleving. Schaamte kun je zien als signaal. Een behoefte aan ruimte in verbinding.
Terug naar de zelfzekere man en mij en de vernauwing tussen ons in. Ik voelde mijn handen gaan trillen, maar met een speels lachje in mijn hart. Ja, ik ga doorlopen om te oefenen. Zonder geïrriteerde gevoelens, met een beetje spanning en nieuwsgierigheid wat er precies zou gebeuren.
Hij liep net zo stevig door als verwacht, net als ik. Onze schouders beukten tegen elkaar. Hij keek even verrast. Ik glimlachte. We vervolgden onze weg. Ik trilde nog even door terwijl mijn hartslag weer vertraagde. Dat was het. Geen druk hoofd, geen woedende reactie en wel een gevoel van vrijheid. Want ik had bewust kunnen kiezen in het moment.
In de Efteling zaterdag regende het aan een stuk door! Iedereen liep met poncho’s, paraplus en doorweekte kleding. En het was druuukkk 😳
Ik loop dan gefascineerd rond, want dan ineens laat niemand zich door de regen tegenhouden. Gillen we net zo hard vrolijk in achtbanen, staan we ellenlang in wachtrijen om te gaan met verveling en ontstaan nieuwe spelletjes en gesprekken, laten we onze lieve lijven doodsangst doorstaan en lachen we erom.
Die opties hebben we dus in ons. Ook op werkdagen, ook als het leven andere vormen van stress brengt. Het gaat om keuzevrijheid, innerlijk bewegen en je niet tegen laten houden te genieten.
Natuurlijk heeft de regen en kou effect. Ons zenuwstelsel staat dan meestal wat sneller op standje onveilig. De vier meiden die we bij ons hadden wilden meestal niet alleen de rijen en attracties in (wat op zonnige dagen als vanzelf wel gebeurd). Dus gaan we samen.
En een momentje droog zitten in een horeca plek helpt de rust, warmte weer te laten terugkeren, waarna de energie helemaal weer bruist en de rest van de attracties en wachtrijen voorbij vliegen en het ineens 20u in de avond is tot grote verbazing.
Ook in het dagelijkse kunnen we meebewegen met wat er is én aanpassen wat nodig is voor de staat van je (zenuw) gestel.
Verstillen, ontdekken, bewegen en spelen met het zenuwstelsel. We zijn bedraad voor verbinding en de staat van ons zenuwstelsel bepaalt onze ‘realiteit’.
Ons neurologische systeem heeft in ons dagelijkse leven (vaak onbewust) veel invloed. Op onze keuzes, de ervaring van welzijn, onze “overleef”-mechanieken en hoe we de omgeving waarin we zijn gewaar worden en ervaren en dus op onze manier van relateren. Het is ook een manier om stress en veerkracht te zien vanuit ons lichaam en gemaakt voor ontdekken en flow!
Dan is het dus aan ons om nieuwsgierig te zijn naar onze eigen bedrading en die van een ander! Wat voel je in welke staat? Welk verhaal lijk je te denken? Wat gebeurt er dan in interactie?
Dit komt volop terug in module 2 van Belichaamd Leiderschap en nemen we mee als basis voor de modules die volgen!
Nu we het toch over deze module hebben, laat ik meteen een voorbeeld geven van de extra smeuïgheid die twee trainers kunnen brengen (naast natuurlijk eigen expertise en extra ogen en handen om ieder in de groep aandacht te geven).
Dus: wat maakt het zo tof om trainingen samen te geven?
Het brengt afwisseling voor zowel de deelnemers als mijzelf, schakelen tussen praten, luisteren en bewegen en ik kan tussendoor even ‘uit’ en het ritme van rust in mijn systeem ruimte geven. Meteen dus een manier om mijn eigen zenuwgestel de ruimte te geven om vanzelf terug te komen naar ontspannen betrokkenheid.
En vooral brengt het samen doen extra kansen mee waarin we voorleven.
Dat vraagt natuurlijk een interactie die veilig voelt en een waarin we beiden steeds onze vorm durven te vinden in het moment.
Gelukkig is dat meestal zo 😉 Met veel experimenteren, aangaan en openen, is zelfs het (milde) onveilige in mijn systeem veilig voor me als we voor een groep staan.
Het geeft deelnemers een lach als we het oneens zijn, of we bij elkaar op knopjes drukken 😉
Afgelopen opleiding, tijdens de module over het zenuwstelsel, werd ik blij toen na een paar uur lijfelijk experimenteren ik de theorie stond uit te leggen en Tim me maande tot opschieten 😎
Een deelnemer vroeg vrij wat dat met mijn zenuwstelsel deed, in welke staat of mix daarvan het nu was.
Yes, daar hou ik dus van!!
Zichtbaar luchtig kwetsbaar voor elkaar, deel van de groep.
Op zo’n manier komt leren via ontdekking in het nu, zijn we gelijkwaardig en stroomt het huidige moment vanzelf door ons heen, vormen we ons aan elkaar, steeds en steeds weer ‘nu’.
Lijkt het je nu ook giga interessant om je zenuwstelsel en lijf in te duiken om meer vanuit je lijf het leven de leiding te geven?
De training Belichaamd Leiderschap geven we bij Mudita in drie maanden, startend in april of september. De training vraagt van jou een open nieuwsgierige houding naar jezelf als deel van alles in de wereld, een milde dosis lef en een vleugje exploratiedrang. En wij verwelkomen je van harte!
(het is mogelijk met Stap-budget)
Monike Eigenwijs in Evenwicht | Tim Jana Yoga | Trainers bij Mudita Academie | We bieden de training ook incompany aan, op maat gemaakt voor het deelnemende team
