De yoga smile

And, when you experience difficulty, you smile

Zijn het de trage woorden of de balans van de spreker waardoor de zin dagelijks bij me terugkomt?
Niet vloeiend in nette ‘London-‘ of ontspannen Australische uitspraak, maar in het typische accent van India,  elke lettergreep mag er uit-ge-breid zijn. De brenger van deze zin is mijn yoga docent.

Yoga kwam als wens in uitvoering in mijn leven op mijn veertigste levensjaar. Een cadeautje van manlief. Op dat moment voer het levensbootje op enigszins roerige zee. Samen maakten we onze eerste yogales mee. Pittige oefeningen in hoog tempo, afgewisseld met diepe ontspanning in ‘savasana‘, de dodemanshouding. Naast elkaar beleefden we een moment dat in ons allebei een verandering markeert. Het was vooral het ritme waarop mijn lijf reageerde. Dit ontbrak mij!

Na proeflessen bij vele docenten, kwam ik yogatechnisch thuis bij leermeester Ankan, uit India. Hij helpt je in no time in je eigen ritme. Wat ik tegenkom zijn dan ook uitdagingen, soepelheid en onzichtbare patronen die míj eigen zijn. Afkijken bij mijn buurman is zinloos. Sterker nog, belemmert me.

Well being: gezond in verbinding met lijf en ontwikkeling

Juiste houdingen (asana’s) versterken de flexibiliteit van spieren, banden en gewrichten. Yoga stelt daarnaast de gezondheid van de wervelkolom centraal. Dat voorkomt bezoekjes aan fysio en chiropractie. Langzaam en bewust uitgevoerde asana’s brengen een gevoel van algehele gezondheid mee. Zelfs wanneer je in een ongezondere toestand verkeert. En dat voorkomt somberheid. Dat kan ik uit eigen ervaring onderschrijven nu met duizelingen, pijn en slecht zicht.

Yoga staat voor meer dan oefeningen en een fysieke gezondheid. In de loop van de tijd ontdek ik de theorie van het achtvoudige yogapad. Het gaat in de eerste stap om vijf onthoudingen (yama): van geweld, leugens, stelen, losbandigheid en bezitzucht. En in stap twee de waarden (niyama): reinheid, tevredenheid, soberheid, introspectie en overgave. Alleen al door ze hier achter elkaar op te schrijven, kom ik in een juichstemming. Ja! Hier kan ik bijdragen. Kunnen wij allemaal bijdragen.

De aanslag in Brussel, geweldloosheid en naar binnen gaan

Ik streef (en slaag lang niet altijd) naar geweldloze communicatie. Met lief, dochters, anderen. Op een dag als vandaag*, na Boko Haram in Nigeria, IS in Parijs, Turkije en nu dan Brussel, is mijn behoefte aan geweldloosheid nog groter. Gezamenlijk kunnen we hiermee de drama’s in de wereld meedragen en mogelijk zelfs doen afnemen. Hoe vaak ik ook idealistisch genoemd ben, het blijft mijn richting. Klein beginnen met je persoonlijke stappen die effect hebben op onze directe omgeving.

Ik heb momenteel een gevarieerd pallet van aandachtspunten. Overgave, aan delen van mezelf en anderen, aan situaties die niet zijn zoals ik ze wil en waarmee ik toch verder moet. Tevredenheid helpt om te gaan met beperkingen zoals uitputting of lopen met rollator. Meer soberheid als gezinsrichting leidt heerlijk weg van overbodige materie en levert tijd en ruimte op. En de vijfde stap van het achtvoudige pad, aandacht naar binnen in plaats van via de zintuigen naar buiten. Een oefening die mijn alerte hardwerkende deel tot rust brengt en ik de kinderen kan voorleven.

De yogaglimlach in het dagelijkse leven

Het dagelijkse beweegt mee in yogahoudingen en ademhaling. Bij pijn helpt de uitademing om meer bewust te zijn. Probeer maar eens, zonder interpretatie bij pijnpunten blijven, terwijl je uitademt. De opgetrokken mondhoeken zijn geen weglachen en zijn wars van positivisme. Het is het doorbreken van ‘door de pijn heen moeten’, of de afkeer. Het is een puur aanwezig zijn. Op de inademing haal je aandacht en zorg naar binnen. Vrijwel altijd na enkele glimlachende ademhalingen in dezelfde houding, of levenssituatie, ontdek je ergens een spanning die nog los te laten is. Pijn neemt af.

En pijn blijft. Maar zodra de passend trage zin door mijn hoofd gaat en ik de glimlach voel, kan ik meer aan. Pijn observerend, terwijl ik met mijn voorhoofd op mijn knie lig, mijn handen om een voet. Of terwijl ik door de huidige ziekte de kinderen niet van school kan halen, in een gesprek zit waarin ik me niet gehoord voel of als er gruwelijk nieuws is. Doordat ik het beter aankan, sta ik steviger met de waarden die ik graag doorgeef op aarde en kan ik uitreiken om te helpen.

Yoga was in ons geval natuurlijk niet de enige hulpbron in een periode op wilder water. En in mijn huidige gezondheidssituatie zijn er naast yoga, artsen, rust, rituelen en behandelaren. Zelfs zonder direct het hele yogapakket op te pakken, steunt het pad en de ademhaling. En die glimlach zodra iets moeilijk voelt, heeft een magische werking. Gewoon als een klein ritueeltje voor jezelf. And, when you ex-pe-re-ience dif-fi-cul-ty, you smile. Give it a try.

* 22 maart 2016 na de aanslag schreef ik het eerste concept